سبزیجات در واقع هر نوع گیاهی هستند که به خاطر خوشعطر یا خوشطعم بودن به عنوان غذا، طعم دهنده، دارو، یا عطر دهنده مورد استفاده قرار میگیرند. سبزیجات و صیفی جات در عین مفید بودن، صرفه اقتصادی زیادی نیز دارند.
سبزیها آب زیاد و چربی کمی دارند و این خصوصیات، باعث حجیم شدن و دانسیته کالری پایین آنها میشود. کربوهیدراتها منبع اصلی انرژی سبزیجات هستند. به استثنای آن دسته از سبزیجاتی که در ریشه یا ساقه خود نشاسته را ذخیره میکنند. سایر سبزیها، کالری بسیار کمی دارند. میزان پایین سدیم و مقدار بالای پتاسیم، منیزیم و فسفر، از دیگر ویژگیهای این گروه از مواد غذایی است. به علاوه به دلیل دارا بودن آب و الکترولیتهای قیلیایی به میزان فراوان به حفظ تعادل اسید و باز بدن، کمک میکنند.
انواع سبزی با توجه به محل کشت و نوع خاک، دارای مقادیر متفاوتی از املاح جزئی هستند. غلظت ویتامینهای گروه B به جز اسید فولیک، در سبزیجات پایین است و از سوی دیگر میزان ویتامین C زیادی دارند. سبزیجات سبز و زرد، همچنین دارای مقدار بالایی کاروتنوئید هستند. به طور کلی، غذاهای گیاهی، تأمین کننده ۸۰ درصد کاروتنوئیدهای دریافتی هستند. فیبر غذایی موجود در این گروه از مواد غذایی، غنی از ترکیبات محلول در آب بوده و باعث کاهش کلسترول خون و کاهش جذب گلوکز میشود.
فریز کردن سبزی باعث کاهش سطح ویتامینهای غیر مقاوم میشود. کنسرو کردن نیز کاهش بیشتری را به دنبال دارد و خشک کردن، باعث از بین رفتن کامل ویتامین C و اسیدفولیک میشود. تفاوت در رنگ انواع سبز، ناشی از وجود رنگدانههای مختلف موجود در آنها است. این رنگدانهها عبارتند از: کلروفیل، کاروتنوئیدها، فلاوونوئیدها.
کاشت سبزیجات و صیفی جات به عنوان فعالیت اقتصادی میتواند درآمدزایی خوبی داشته باشد. یکی از شیوههای سودآور کاشبت سبزی و میوه، کاشت گلخانهای است. فعالان این حوزه میگویند هر ۱۰۰۰ متر مربع گلخانه به اندازه یک هکتار زمین کشاورزی بازدهی دارد. در مقابل مصرف آب در کشت گلخانه ای یک دهم کشت سنتی و غرقابی است.
گلخانه یکی از راه حل های مدرن برای مبارزه با سرما، گرما و کم آبی است و در بسیاری از کشور های قطبی یا کشور های استوایی که دارای آب و هوای سرد یا گرم هستند یا با مشکل کم آبی رو به رو هستند، احداث گلخانه میتواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزیجات در این مناطق باشد.
با توجه به نیاز روزافزون بازار، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزی و صیفی خارج از فصل، این روش تولید و کشت، امروزه به یکی از سود آورترین بخش های کشاورزی تبدیل شده است.
کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی مشکلات کمتری دارد. همچنین بازه زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است؛ بنابراین با در نظر گرفتن این موارد میتوان به این نتیجه رسید که کشاورزی گلخانهای میتواند سودآوری بیشتری داشته باشد. در واقع سود گلخانه گاهی چندین برابر کشاورزی معمولی است.
برای تولید و پرورش تجاری گیاهان و میوه جات با کیفیت بالا و در تمام طول سال باید شرایط محیطی مطلوب به همراه کنترل عوامل خسارت زا نظیر باد، طوفان های ویرانگر، سرما و یخبندان و … در نظر گرفت که با رعایت آن میتوان به محصول مرغوب و سودآوری رسید.
گلخانهای با حدود هزینه هر متر مربع ۰۰۰/۴۰۰ ریال برای سازه و پوشش میتواند در اقلیمهای متفاوت کشور پاسخگوی حداقل نیازهای تولید باشد. در عین حال این گلخانه که انواع مختلفی نیز دارد، میتواند مقاومت خوبی در برابر شرایط محیطی داشته باشد. این هزینه برآورد شده، بدون در نظر گرفتن قیمت زمین است که در هر منطقه میزان مشخصی دارد. قیمت تمام شده هر متر مربع زمین و امکانات موجود مانند برق،آب،گاز و … نیز باید به آن اضافه شود. پرورش قارچ، سبزیجات و گیاهان دارویی، توت فرنگی، زعفران و خیار جزو موارد سودآور در این حوزه به شمار میرود. باید توجه داشت که در کشت گلخانهای، کشت هیدروپونیک نسبت به نوع خاکی صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
هزینه احداث بستر کشت هیدروپونیک برای هر متر مربع حدود ۳۰۰٫۰۰۰ ریال است که البته ممکن است نوسان اقتصادی روی آن تاثیرگذار باشد.
یکی از مزایای کشت سبزی و میوه گلخانهای، افزایش تولید محصول در واحد سطح است؛ یعنی اگر کسی در فضای آزاد می تواند یک کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت کند، این رقم در گلخانه به ۱۰ کیلو توت فرنگی در هر متر مربع میرسد. کمک به رشد اقتصاد بومی نیز از نکات دیگر کاشت گلخانهای است. با راه اندازی این نوع کسب وکار زمینه افزایش فعالیت اقتصادی در شهرهای بزرگ و کوچک، بخصوص مناطقی که از لحاظ اقلیمی شرایط مساعدی دارند، فراهم می شود.
صرفه جویی در مصرف آب و انرژی با توجه به خطر خشکسالی و کم آبی از مزیت های مهم راه اندازی کشتهای گلخانهای است. زودرسی در بازار سبزی و صیفی عامل مهمی در مسیر درآمد است که پرورش دهنده با تجهیزات به وجود آورده قادر است حداقل یک ماه در اکثر مناطق، تولید زودرسی به وجود آورد.
کیفیت محصولات گلخانهای به دلیل استفاده بذر خالص بالاست. در مجموع با پیشرفت تکنولوژی، امکان استفاده از تکنیکهای جدید کشاورزی مانند کشت طبقاتی در گلخانهها، نکته بسیار مهمی محسوب میشود.