چگونه و با چه میزان سرمایه اولیه می‌توان پرورش قارچ را شروع کرد؟
سرمایه لازم برای ورود به صنعت پرورش قارچ
مدتی است که صنعت پرورش قارچ در کنار دیگر کسب‌وکارهای کشاورزی باب شده و توانسته جایگاه خوبی در میان کارآفرینان پیدا کند. ویژگی مهم و مثبت این مشاغل این است که برای شروع نیاز به سرمایه اولیه زیادی ندارند و با حداقل‌ترین پول هم امکان می‌توان پرورش قارچ را آغاز کرد. اما تجربه نشان داده که ریسک بالایی داشته و احتمال موفقیت پایین است. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا به‌طور دقیق‌تر و با بیان تجربیات افراد موفق در این زمینه، با آگاهی و دانش کافی وارد صنعت پرورش قارچ شوید.
تأثیر سرمایه اولیه در نوع پرورش قارچ
در جدیدترین آمار منتشر شده، مشخص شد که کشور ایران بیش از ۱۶۰۰ واحد پرورش قارچ وجود دارند که در آن‌ها تولید قارچ به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می‌شود. روش سنتی به پرورش قارچ صدفی پرداخته و در روش صنعتی قارچ دکمه‌ای تولید می‌شود. در طی سال‌های اخیر که اغلب تولیدکنندگان به سراغ روش صنعتی رفته‌اند، میزان تولید قارچ صدفی تقریباً صفر شده است.
بنابراین چنانچه قصد ورود به این صنعت را دارید، باید بتوانید از پس رقبا برآید که نیاز به سرمایه لازم برای راه‌اندازی حداقل یک کارگاه ۱۰۰ متری جهت پرورش قارچ نیمه صنعتی است.
مسلم است که هر چه پول بیشتری برای شروع کار داشته باشید، سالن پرورش قارچ با امکانات بیشتر و بهتری مهیا خواهد شد. اما با بودجه کم فقط امکان راه‌اندازی پرورش قارچ در منزل و یا سنتی وجود دارد که تجربه نشان داده که احتمال شکست پرورش قارچ در منزل بسیار بالا است. بنابراین هر چه میزان سرمایه اولیه پایین‌تر باشد، درصد موفقیت نیز به همان اندازه کمتر خواهد شد.
برآورد هزینه‌های کارگاه ۶۰ متری پرورش قارچ
برای محاسبه سرمایه اولیه پرورش قارچ، نیاز به شناخت کافی از شرایط لازم و محیط مناسب برای رشد قارچ دارید که بهتر است با افراد متخصص و یا شرکت در دوره‌های لازم آن‌ها را به دست آورید. اما به طور کلی هزینه خرید و یا اجاره کارگاه را باید در نظر داشته باشید. بر فرض این‌که قصد اجاره کارگاه بدون پول پیش را دارید، پس مبلغی به سرمایه اولیه اضافه نخواهد شد و فقط از میزان سود حاصله کاسته می‌شود. همچنین هزینه‌های آبونمان را نیز به این کسورات باید اضافه کنید.
کارگاه پرورش قارچ نیاز به آماده‌سازی دارد که شامل عایق‌بندی در برابر گرما، سرما و نور، قفسه‌بندی، تهیه تجهیزات و نصب آن‌ها و نیز تهیه مواد اولیه هستند.
تجهیزات اولیه برای راه‌اندازی پرورش قارچ به شرح زیر هستند:
۱. قفسه‌بندی با ظرفیت ۵ تن کمپوست
۲. رطوبت ساز پروانه‌ای
۳. کولرآبی یا کولرگازی (برای مناطق گرمسیر)
۴. سم‌پاش
۵. رطوبت‌سنج
۶. پله
۷. فن
۸. کانال
لیست هزینه‌ها جهت آماده‌سازی سالن پرورش قارچ
– عایق‌بندی با کارایی خوب و قیمت مناسب تقریباً ۲ میلیون تومان می‌شود.
– قفسه‌بندی قارچ را از نوع لوله‌های گالوانیزه که با جوشکاری به هم متصل می‌شوند انجام می‌دهند که در حدود ۵ میلیون تومان است
– هزینه خرید تجهیزات تقریباً ۸ میلیون تومان خواهد شد. ( البته بدون در نظر گرفتن گرانی‌ها اخیر و نوسانات شدید قیمت‌ها)
– مخارج جهت بسترسازی این کارگاه حدود ۱۰ تن کمپوست نیاز بوده که ۵ الی ۶ میلیون تومان هزینه دربر خواهد داشت.
– ۴ متر خاک پوششی هم با احتساب هر مترمربع ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان، حداقل ۱ میلیون تومان می‌شود.
– ۳ میلیون تومان هم هزینه کارگران، بسته‌بندی و حمل‌ونقل قارچ‌ها است.
– در ضمن رشد قارچ نیاز به پروسه حداقل ۷۰ روز دارد که باید هزینه انرژی مصرفی در این مدت را نیز اضافه کرد که طبق تجربه تقریباً ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار تومان می‌شود.
با یک حساب سرانگشتی و بدون احتساب تغییرات قیمت، بالای ۱۰ میلیون تومان و به‌طور متوسط حدود ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان حداقل سرمایه اولیه برای ورود به صنعت پرورش قارچ است.
بازگشت سرمایه و سودآوری پرورش قارچ
بازگشت سرمایه و سودآوری پرورش قارچقارچ گیاه سازگاری است که چنانچه با رعایت تمام شرایط و اصول حرفه‌ای پرورش یابد، در طول سال طی پنج دوره دو ماه قابل‌برداشت است. همچنین ۵۰ درصد میزان فروش قارچ، سود خالص دارد. بنابراین طی زمان کوتاهی می‌توان علاوه بر تأمین مخارج به بازگشت سرمایه اولیه نیز امیدوار بود.
البته هزینه‌های نگهداری و نیز حوادث پیش‌بینی‌نشده و تغییرات قیمت‌ها نیز ممکن است میزان سود را کاهش دهد.
اما به‌طورکلی برای محاسبه میزان سود خالص، هزینه‌های یادشده را از درآمد حاصل از فروش قارچ‌ها کم می‌کنند که با جمع و تفریق سود ماهانه برای یک سالن ۶۰ متری در حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان برآورد می‌شود.
جذب سرمایه لازم برای پرورش قارچ
در پی توجه ویژه به کارآفرینی و حمایت از کسب‌وکارهای کشاورزی، علاقه‌مندان برای تأمین سرمایه لازم برای ورود به صنعت پرورش قارچ می‌توانند تسهیلات بانکی با سود ۱۸ درصد استفاده کنند. خوبی این وام‌ها این است که اقساط آن بعد از ۱.۵ سال شروع می‌شود. همچنین می‌توان با تشکیل گروه و تیم و فراهم کردن ۲۰ درصد از مبلغ وام، میزان وام را افزایش داد و به ازای تعداد نفرات تسهیلات گرفت.
