روش های نگهداری حلزون طبی و زالوی طبی

مدت هاست که پرورش حلزون طبی و زالوی طبی برای استفاده در طب سنتی، ساخت لوازم آرایشی و کاربردهای دیگر رواج دارد. در این مطلب به روش های نگهداری حلزون طبی و زالوی طبی  می پردازیم.

حلزون طبی

حلزون نوعی نرم تن در رده شکم‌پایان است. زیست شناسان تا به امروز بیش از ۳۰ هزار گونه از حلزون ها را شناسایی کرده‌اند که تنها تعدادی از آنها ارزش طبی و خوراکی دارند. تنوع محیط زیست حلزون ها بالاست، به طوری که بعضی از این گونه در دریا و بعضی دیگر در آب‌های شیرین یا در باغ‌ها زندگی می‌کنند. در ادامه به نحوه نگهداری از حلزون طبی می پردازیم.

نحوه نگهداری و پرورش حلزون طبی

نگهداری از حلزون های طبی کار چندان سختی نیست؛ طول عمر این گونه جانوری در طبیعت معمولاً ۱۰ تا ۱۵ سال است. ولی در قفس حدود ۳ تا ۷ سال عمر دارد. نگهداری از آنها بسیار کم خرج است و همچنین به ندرت مبتلا به بیماری می شوند. در صورتی که حلزون ها دچار بیماری شوند علائم آن را به موقع نشان می دهند و به این ترتیب شما وقت کافی برای رسیدگی به آنها را خواهید داشت. از سوی دیگر نگهداری از حلزون ها به وقت و توجه زیادی نیاز ندارد. البته این بدان معنا نیست که نیاز به هیچ توجهی ندارند چرا که در آن صورت خواهند مرد. پرورش و نگهداری از حلزون های طبی در ابعاد گسترده به شرایط و ابزار ویژه ای نیاز دارد که برخی از مهم ترین ها عبارتند از:

• یک محیط طبیعی به همراه هایگرومتر یا همان دستگاه اندازه گیری میزان رطوبت
• تمپرومتر (دستگاه اندازه‌گیری دمای هوا)
• خاک مرطوب و نور کافی (شمع)
• وزنه و دستگاه اندازه‌گیری سایز حلزون
• کیت آنالیزگر ترکیبات خاک و شیشه‌های مخصوص برای مشاهده ی تخم‌ها

همچنین چنانچه تعداد کمتری از این گونه جانوری با ارزش را برای اهداف طبی و آرایشی تهیه نموده اید به منظور نگهداری درست از آنها کافی است با توجه به تعداد حلزون ها از ظروف پلاستیکی یا شیشه ای با سایز مناسب و سطوح بزرگ استفاده نمایید. همچنین لازم است برای فراهم نمودن اکسیژن کافی در محیط درب این ظروف را با استفاده از تورهای پارچه ای بپوشانید. حلزون های طبی از نوع حلزون های گیاه خوارند و بهترین تغذیه برای آنها  شامل کاهو (غذای اصلی حلزون ها) و همچنین برگ گیاهانی مثل درخت توت، انگور و… است.

شرایط لازم برای مکان نگهداری از حلزون طبی

دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد با رطوبت بالا یعنی حدود ۷۵ تا ۹۵ درصد، مناسب ترین آب و هوا برای پرورش و نگهداری از حلزون طبی است. خاک مناسب جهت پرورش حلزون نباید حاوی مقدار زیادی شن و ماسه و یا خاک رس باشد و محتوای ۲۰ تا۴۰ درصد مواد آلی و pH حدود ۷ کفایت می کند. همچنین شایان ذکر است این جانوران باید از سوسک‌های زمینی، مارها، قورباغه‌ها و وزغ ها، لاک‌پشت‌ها و پرندگانی نظیر مرغ، اردک و غاز در امان باشند.

نکات مهم در خصوص نگهداری از حلزون طبی

• حلزون طبی را باید در محیطی تمیز و تازه و مرطوب نگهداری کنید.
• بهتر است غذای آنها را قبل از مصرف ابتدا به طور کامل بشویید. (غذای کهنه باید عوض شود)
• فضله‌های حلزون ها باید به طور مرتب پاک گردد و هر زمان که احساس کردید ته ظرف آنها کثیف شده است باید بلافاصله آن را تمیز کنید.
• حلزون را هر چند وقت یک بار (معمولاً هفته ای دو بار) حمام کنید.

زالوی طبی

زالو نوعی کرم حلقوی از گروه کرم‌های آبزی و از راسته آرواره‌داران است. هم اکنون حدود ۷۰۰ گونه از زالوها در طبیعت شناسایی شده اند، که ۱۰۰ گونه دریایی، ۹۰ گونه زمینی و زیستگاه بقیه آنها نیز در آب‌های شیرین است. استفاده از زالوها در پزشکی و برای گرفتن خون از بیماران به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد بازمی گردد! در ادامه به نحوه نگهداری از زالوی طبی می پردازیم.

نحوه نگهداری و پرورش زالوی طبی

به منظور نگهداری از زالوی طبی می توانید از یک کوزه و یا یک شیشه بزرگ مربا خوری استفاده نمایید. کافی است به اندازه یک سوم ظرف را از آب خنک پر کرده و برای تامین اکسیژن نیز به جای درب آن، چند توری ظریف را روی هم گذاشته و به کمک یک کِش آن را سفت نمایید. این ظرف باید در جای تاریک و خنک نگهداری شود. زالوی طبی در زمان نگهداری به تغذیه خاصی نیاز ندارد. اما در عوض لازم است هر روز به وضعیت آب محیط نگهداری آنها توجه نمایید. نکته مهم این است که آب درون ظرف زالوها را نباید به یک باره تعویض کنید و یا اصطلاحا زالوها را آب به آب کنید بلکه باید مقداری از آب آنها را عوض کرده و با آب تصفیه شده، شیرین، خنک و بدون کلر جایگزین کنید. چنانچه نکات بالا را به درستی رعایت نمایید. طول عمر زالوهای طبی تا یک سال نیز افزایش می یابد. اما توصیه می شود از زالوی طبی بیش از ۲ الی ۳ هفته نگهداری نشود و خیلی زود مورد استفاده قرار گیرد. برای جابجا کردن زالوها نیز می توانید از دست بدون دستکش و یا دست کش پلاستیکی یا لایتکس استفاده کنید. قبل از استفاده ابتدا زالو را کمی خشک نمایید تا به راحتی بر روی موضع مورد نظر شما قرار بگیرند.

شرایط لازم برای مکان نگهداری از زالوی طبی

از آنجایی که زالوها به راحتی به اطراف حرکت می کنند برای نگهداری از آنها حتما به یک ظرف نیاز خواهید داشت. همچنین لازم است از محکم بودن درب ظرف و سوراخ های بسیار ریز آن مطمئن باشید، به این خاطر که بدن عضلانی زالوها قابلیت ارتجاع فراوانی دارد و حتی قادر است از منافذ ریز هم عبور کند. به منظور پرورش زالو در ابعاد گسترده تر، برای اطمینان از عدم فرار زالوها، آکواریوم یا تانک و یا استخر را بیشتر از ۷۵% ظرفیت آن پر نکنید. علاوه بر این در هر محفظه با ظرفیت ۲ گالن (۷٫۵ لیتر ) نباید بیش از ۵۰ زالوی بزرگ نگهداری شود.

می توان از مقداری شن، سنگ های کوچک، صدف و گیاه زنده برای طبیعی شدن محیط زندگی آنها استفاده کرد. به همین منظور گیاهان را به مدت یک ساعت در یک گالن آب که حاوی ۲ قاشق سوپخوری نمک است، بخیسانید و همچنین در صورتی که برای طبیعی کردن محیط از سنگ و … استفاده می شود باید قبل از مصرف آنها را بجوشانید تا استریل شوند.

نکات مهم در خصوص نگهداری از زالوی طبی

• آب

در پرورش و نگهداری زالوی طبی به هیچ عنوان نباید از آب کلر دار استفاده کرد. بلکه مناسب ترین آب برای زندگی زالو آب چشمه یا آب بدون کلر است همچنین آب مقطر خالص هم برای زالوها مفید نیست و تعادل متابولیکی آنها را به خطر می اندازد. از طرفی آب مورد استفاده برای نگهداری زالوها باید سرد و تمیز باشد و به محض کثیف شدن مجددا تعویض گردد. هرگز نباید از آب شیر برای نگهداری زالوها استفاده کنید. همانطور که قبلا هم گفته شد هر دفعه آب را به طور کامل تعویض نکنید بلکه ابتدا ۲۵ تا ۵۰ درصد آب را تعویض کنید. چون تغییر ناگهانی درجه حرارت و پی اچ و دی اچ آب برای حیوان می تواند مضر باشد.

• دما

زالوها به دمای بالا و گرما حساسند. البته نگهداری آنها در یخچال (هوای خیلی سرد ) نیز توصیه نمی شود. بلکه باید آنها را در مکان های خنک نگهداری کرد و از دمای بالاتر از ۲۰ درجه به جز هنگام تکثیر دور نگه داشت. مناسب ترین دما جهت نگهداری زالوها ۷ تا ۱۵ درجه سانتیگراد می باشد. نکته مهم دیگر توجه به عدم تغییر ناگهانی دما به هنگام تعویض ظرف نگهداری آنهاست.

• نور

زالوها نسبت به نور حساس هستند. به بیان دیگر نور مستقیم و یا روشنایی زیاد برای زالوها مفید نیست و نباید در معرض نور مستقیم قرار داده شوند.

• غذا

زالوهای مختلف تغذیه متفاوتی دارند. اغلب آنها به مدت طولانی چیزی نمی خورند. زیرا با یک بار تغذیه نیز می توانند زندگی و رشد کنند. بعضی از زالوها، کیسه خونی خود را از غذایی که از لاک پشت و یا قورباغه می گیرند. برای یک یا دو ماه نگهداری می کنند و برخی زالوها هم در کیسه های خونی خود از کرم ها، تخم قورباغه، لارو حشرات و … به مدت ۶ ماه ذخیره و نگهداری می کنند. حتما لازم است زالوهای گرسنه از زالوهای تغذیه شده دور نگه داشته شوند. زیرا زالو های گرسنه به زالوی تغذیه شده حمله می کنند.