شرایط پرورش زعفران چیست؟
زعفران، ماده خوراکی معطر، زرین و پر فایده که از میان کلاله‌های گلی زیبا برداشت می‌شود، یکی از پرکاربردترین چاشنی‌های غذا و خوراکی‌های معطر است که در چند سال اخیر کشت زعفران و پرورش آن محبوبیت بیشتری پیدا کرده است.
به عنوان یک ایرانی باید بدانید که زعفران از افتخارات تمدن و تاریخ ماست. طبق تحقیقات مورخان و آثار باستانی موجود، زعفران برای نخستین بار در دوران تمدن ماد کشت شده و از روستاهای شهر همدان (پایتخت حکومت باستانی ماد) به تمام جهان گسترش یافته است.
پس از صادرات زعفران طلایی ایران به چین، روم، یونان، کشورهای عربی و.. در عصر باستان، آموزش کشت زعفران برای نخستین بار از ایرانیان به مسلمانان مدیترانه‌ای انتقال پیدا کرد. ایران، نگین درخشان جهان، مبدا کشت زعفران است و در طی هزاران سال همواره از بزرگترین تولید کنندگان زعفران بوده است.
امروزه کاشت زعفران از پرطرفدارترین اقدامات کشاورزی با درآمد بالا است. به خصوص در حال حاضر با افزایش قیمت زعفران این اقدام می‌تواند کسب و کاری سود آور بوده و در طی چند سال درآمد و سود بالایی را نصیب شما کند. البته کاشت زعفران نیز مانند هر اقدام دیگر چالش‌های خود را داشته و نیازمند سرمایه و تجهیزات اولیه‌ای نیز هست.
اگر می‌خواهید با شرایط پرورش زعفران آشنا شده و بدانید چگونه باید زعفران را بکارید و به مرحله سود آوری برسانید، در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
در ادامه تمامی شرایط و جزئیات پرورش زعفران را مورد بررسی قرار داده و به گام‌های اصلی کاشت و پرورش زعفران می‌پردازیم و به این سوالات مهم و پرتکرار پاسخ می‌دهیم که:
بهترین زمان کاشت زعفران چه موقع از سال است؟
طرق کسب درآمد از کاشت زعفران چیست؟
و برای پرورش زعفران چند روش وجود دارد؟
کشت زعفران در چه جاهایی ممکن است؟
زعفران Crocus sativus گیاهی معتدل و نیمه گرمسیر از تیره زنبق سانان است که سازگاری خوبی از خود نشان داده و در بسیاری استان‌های کشور و در فضاهای مختلفی قابل پرورش است. به همین دلیل اگر زمین کشاورزی وسیعی ندارید و یا حتی بودجه و شرایط احداث گلخانه را ندارید، جای نگران نیست. به راحتی و حتی در باغچه و گلدان نیز میتوانید زعفران بکارید و علاوه بر مصارف شخصی، از آن کسب درآمد کنید.
کشت زعفران در زمین و مزرعه کشاورزی که شیوه سنتی و ابتدایی پرورش این گیاهی است، از هزاران سال پیش همچنان کارایی دارد. در این روش کشت، با یکبار کاشت پیازهای زعفران، تا ۷ سال میتوانید زعفران برداشت کنید و درآمد کسب نمایید.
شیوه گلخانه‌ای که در چند سال اخیر پیشرفت و محبوبیت بیشتری کسب کرده، دارای مزایا و معایب خاص خود است و اگر هزینه کافی جهت احداث گلخانه و تجهیزات و مشتقات آن را داشته باشید، واقعا روش تخصصی و پر بازدهی به حساب می‌آید.
در این روش شما میتوانید از گیاه خود در برابر خطرات محیطی، بارندگی‌های شدید، تغییرات دمایی و هر گونه خطر محافظت کرده، با مراقبت از گیاه، پیاز آن را از هر گونه کنه و قارچ محفوظ بدارید و با رسیدگی راحت‌تر به آن، محصول برداشتی را دو تا سه برابر بیشتر از روش کشت در زمین کشاورزی افزایش دهید!
البته باید این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که هزینه روش کشت گلخانه‌ای بالا است و علاوه بر هزینه خرید تجهیزات و لوازم احداث گلخانه، هزینه خرید زمین کشاورزی (برای انتقال گیاه به خاک در مدت معین مورد نیاز پس از گل دهی پیاز زعفران)، هزینه آبیاری و.. را نیز در بر می‌گیرد. شما در هر دو طریق میتوانید پرورش زعفران را انجام داده و از دو راه فروش زعفران و تکثیر پیاز آن، درآمد کسب کنید.
مطالب پیشنهادی : درآمد کشت زعفران و نکاتی که پیرامون کشت زعفران باید بدانید!
کاشت زعفران در خانه و بهترین زمان کشت زعفران
و اما سومین مکان کاشت زعفران که ساده‌ترین و محبوبترین آن نیز هست، روش کشت زعفران در خانه، گلدان یا باغچه است. دسترسی به گلدان و باغچه بسیار راحت‌تر از احداث گلخانه یا کار در زمین کشاورزی است. به راحتی و با تهیه پیاز زعفران و طی کردن مراحل پرورش زعفران میتوانید زعفران‌های درخشان و خوش عطر خود را پرورش داده و لذت ببرید.
اگر شما هم قصد خرید پیاز زعفران و کشت آن به هر نحو و در هر جایی، از زمین کشاورزی گرفته تا گلدان بالکن‌تان را دارید، احتمالا می‌خواهید بدانید بهترین زمان کشت زعفران چه موقع است؟ برای پاسخ به این سوال باید بدانید، از آنجایی که زعفران گیاهی معتدل و نیمه گرمسیری است، در مناطق معتدل دوام آورده و بهترین زمان کشت ان، از خرداد ماه هر سال تا اواسط مهر است.
فراموش نکنید که پیازهای زعفران در باران‌های شدید و رطوبت زیاد آسیب دیده و دچار قارچ و کنه می‌شوند. به هیچ عنوان زعفران را در زمان باران‌های پاییزه نکارید و کاشت آن را به اواخر مهر ماه موکول نکنید.
شایان ذکر است که وقتی یکبار پیاز زعفران را بکارید، حداقل تا ۵ و حداکثر تا ۱۰ سال نیاز به کاشت دوباره ندارید و تا ۷ سال میتوانید از محصولات همان پیازها بهره برداری کنید. جهت مراقبت از پیازها و مراحل آبیاری، حفاظت و برداشت نیز لازم است اموزش کشت زعفران را فرا گیرید تا به بهترین نتیجه دست یابید، شما میتوانید به راحتی با ثبت نام در دوره های آموزش کشت زعفران سپید خوشه این امر را میسر کنید .
شرایط مطلوب خاک، زمین و دمای هوا برای کشت زعفران چیست؟
البته که مبدا زعفران مرغوب ایرانی مناطق سردسیر همدان بوده است، اما زعفران یک گیاه معتدل و نیمه گرمسیر است که در مناطق معتدل به بهترین وضعیت خود پرورش می‌یابد.
بهترین شرایط آب و هوایی و مناطق قابل کشت زعفران، مناطق نیمه گرمسیر و معتدلی هستند که تابستان گرم و آفتابی و خشک و پاییز و زمستان ملایم دارند. لازم به ذکر است که اگر چه زعفران گیاه سازش پذیر بوده و در مناطقی چون همدان سردسیر نیز کشت می‌شود، اما در مناطق معتدل با شرایط بهتری پرورش می‌یابد.
بهترین منطقه و مطلوب‌ترین دما برای کشت زعفران و پرورش آن، منطقه‌ای است که حداکثر دمای آن در فصل گرم تابستان چیزی بین ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتیگراد بوده و در زمستان دمای آن از ۵۰- درجه پایین‌تر نرود. زمستان در این منطقه ۳ تا ۵ بار یخ زدگی داشته و دمای منطقه در تمام روزهای سال، در محدوده مناسبی بماند. این منطقه در ارتفاع ۱۳۰۰ تا ۲۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده و از تعادل دمایی خوبی برخوردار است.
خوب است بدانید که اگر چه زعفران با محدوده وسیعی از دماها سازگار است، اما در باران‌های شدید و مناطقی که تابستان‌های مرطوب دارند، نمی‌توان آن را کشت کرد. چرا که باران سبب آلودگی پیاز زعفران به قارچ و کنه شده و آن را از بین می‌برد. این از لحاظ دما و آب و هوا؛ اما برای خاک و زمین کشت زعفران نیز شرایط خاصی وجود دارد.
زعفران گیاهی است که در خاک‌های حاصلخیز و شیرین پرورش می‌یاید. جهت کشت زعفران باید زمینی حاصلخیز و شیرین را انتخاب کنید که چند سال در آن زعفران کشت نشده باشد. از طرفی گیاه زعفران به ph و اسیدیته خاک حساس است.
خاک مد نظر شما برای پرورش زعفران باید پی اچ بین ۷ و ۸ داشته، یعنی خنثی – قلیایی باشد. همچنین باید توجه داشت که زعفران در خاک‌های شور، بیش از حد رسی (متراکم) و بیش از حد شنی (غیر متراکم) دوام نمی‌آورد و برای پرورش آن باید از خاک‌های شنی-رسی شیرین و دارای کمی آهک استفاده کرد.
مطالب پیشنهادی: راهکارهای افزایش تولید زعفران
نگاهی بر انواع شیوه‌های کشت زعفران و مراحل آن
در ابتدای مقاله انواع کاشت زعفران و مزایا و معایب کلی آن‌ها بر اساس محل کاشت را مورد بررسی قرار دادیم. اما برای کاشت عملی زعفران باید با طرق مختلف و مراحل این کار آشنا شوید. مراحل کلی آموزش کشت زعفران شامل گام‌های اصلی انتخاب و تهیه پیاز زعفران مرغوب، ضد عفونی کردن آن، انتقال به خاک و طی کردن فرآیند کاشت، آبیاری به موقع و منظم مزرعه، سله شکنی زمین (جهت جدا شدن گل‌ها، مخلوط شدن و اثرگذاری بیشتر کود و جدا شدن علف‌هلی هرز)، مقابله با آفات گیاه و در نهایت برداشت محصول می‌شود.
کاشت زعفران شیوه‌های مختلفی دارد که مهمترین ان، شیوه چاله‌ای یا کپه‌ای و روش ردیفی یا آرمانی است. گیاه زعفران حداقل دو بار در سال نیاز به آبیاری دارد. مدت زمان بین خرداد و مهر بهترین زمان کاشت زعفران و آبان ماه، زمان معمول برداشت آن است. البته که باید توجه داشت زمان برداشت زعفران به شرایط اقلیمی و آبیاری نیز بستگی دارد.
نتیجه گیری
در این نوشته سعی کردیم به طور کامل و کاربردی به مهم ترین نکات پیرامون روش‌ها و جزئیات شرایط کشت زعفران بپردازیم. در آخر به منظور نکات پایانی خوب است بدانید که کشت زعفران در متراژ کوچک با متراژ بزرگ بسیار تفاوت دارد، برای پرورش زعفران مرغوب باید با افراد با تجربه این زمینه مشورت کنید. در مورد تهیه پیاز زعفران نیز هیچگاه از دلالان و افراد سودجو خرید نکنید و سعی کنید از مراکز قابل اعتماد آن را تهیه نمایید.
