مدیریت خاک و کود دادن
کیفیت بسیاری از سبزی ها در درجه اول بستگی به تردی و رشد گوشتی دارد و این خود به خاک هایی با تمرین مداوم مواد غذایی و رطوبت محتاج می باشد. بسیاری از سبزی ها دارای سیستم های ریشه های محدود هستند و در طول یک فصل بسیار کوتاه رشد می نمایند. از آنجایی که توانایی هر گیاه در جذب مواد غذایی از خاک مانند فسفر و پتاس بستگی به توسعه سیستم ریشه ای آن دارد به همین علت این ها احتیاج به سطح بالایی از حاصل خیزی دارد. این موضوع در مورد محصولی مانند نخود فرنگی که باید قبل از هوای نامناسب تابستانه رشد نماید صادق است.
اغلب گیاهان تولید کننده بذر و میوه در زمان تشکیل میوه رشد آنها متوقف می شود و عملکرد های به دست آمده بستگی به میزان رشد قبل از میوه دهی دارد به علاوه حاصلخیزی سطح بالا برای رشد سریع اولیه مورد احتیاج و برای عملکرد خوب الزامی است.
انتخاب خاک برای سبزی ها
احتیاجات فیزیکی
هنگامی که زودرس ای دارای اهمیت بیشتری نسبت به کل عملکرد است خاک های شنی و لوم شنی بهترین هستند. این خاکها به خوبی تهویه و خشک شده ودر بهار به سرعت گرم میشود. غالباً آنها از لحاظ نگهداری رطوبت و مواد غذایی ضعیف هستند لیکن معمولا رطوبت به میزان بیش از احتیاج در بهار وجود دارد.
هنگامی که عملکرد زیبا مهمتر از پیش رسی است و احتمال محدود بودن رطوبت وجود دارد خاک های لوم سیلتی لوم رسی و خاک های الی پوسیده بهترین است. این نوع خاک معمولا دارای ذخیره قابل توجهی از مواد غذایی است و رطوبت را به خوبی نگهداری می نماید. با مدیریت صحیح خاک ذخایر غذایی می تواند قابل دسترس گردد. اگر زمانی که این خاک ها خیس هستند بر روی آنها کار نشود این نوع خاک ها به خوبی پوک و مناسب می شود و به راحتی پراکنده میشود و دارای کیفیت های لازم برای سبزی ها می باشد. خاک های رسی و سنگین معمولا با سبزی ها سازگاری خوبی ندارند زیرا دارای تهویه ضعیفی است و در نتیجه آزاد گردیدن مواد غذایی و رشد ریشه ضعیف می باشد. اگرچه می توان از آنها به طور مفیدی برای محصولات دیر رس که در آب و هوایی گرم و خشک کشت میشود استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: انواع کودها و موارد مصرف آنها در کشاورزی و پرورش گیاهان خوراکی
احتیاجات شیمیایی
خاک‌های سیلتی و لوم رسی دارای ظرفیت های بالای تبادل بازی هستند و مقادیر زیادی از عناصر را مانند فسفر و پتاس جذب و نگهداری می نمایند. معمولاً این خاکها را میتوان قبل از کاشت به میزان کافی کود داد تا در طول رشد و نمو محصول مواد غذایی آن را تامین نماید. در این خاک ها شستشو نسبتاً رخ نمی دهد و بنابراین دادن مواد غذایی عمدتاً بستگی به احتیاجات محصول مورد نظر دارد. از طرف دیگر یک خاک شنی دارای ظرفیت پایین تبادل بازی و احتیاجات آبی بالا و مستعد شستشو می باشد. چنین خاکی ممکن است احتیاج به کاربردهای کم و مکرر کود شیمیایی در طول رشد و نمو محصول داشته باشد. کل میزان مواد غذایی اضافه شده ممکن است به مراتب افزودن تراز میزان واقعی مورد نیاز محصول باشد.
حفاظت خاک و رطوبت
برای کشت سبزی ها خاکی که دارای شیوه جزئی است مناسب میباشد. هنگامی که خاکی با شیب متوسط یا تند مورد استفاده قرار می گیرد باید اقداماتی برای حفاظت و رطوبت آن به عمل آید این اقدامات شامل تراس بندی کاشت و روی خطوط تراز و کش نواری می باشد.
زمین های مسطح ممکن است دارای مسئله فرسایش نباشند ولیکن دارای مسائل زهکشی در آن انجام گیرد احتیاج به انجام زهکشی نیست لیکن اگر خاک تحت الارض فشرده باشد و آب روی زمین بایستد سیستم زهکشی بازدهی زیادی دارد لوله های زهکشی چه صحیح نصب شده باشد چون امکان استفاده از کل زمین را میدهد بهترین روش زهکشی می باشد اگرچه زهکشی به کمک کانال های روباز بهتر از عدم زهکشی است باید دقت نمود که از زهکشی زیاد از حد جلوگیری شود زیرا ممکن است باعث شستشوی بیش از حد و فقدان رطوبت گردد.
شست و شو در زمان هایی که زمین مورد استفاده قرار نمی گیرد خصوصن در زمستان بیشترین حق را دارد و در طول این ادوار میتوان از نوعی گیاه پوششی برای جذب مواد غذایی که آزاد می گردند استفاده کرد و آنها را برای استفاده محصول بعدی نگهداری نمود.
بیشتر بخوانید: اشتغالزایی در اصفهان
آماده سازی خاک
شخم:
زمین برای کشت سبزی ها بایستی تا عمق ۲۰ الی ۱۵ سانتی متر است گردد. اگر خاک هرگز بیش از ۱۵ سانتی متر شخم نخورده باشد باید دقت کافی شود که فقط حدود ۳ الی ۲ سانتیمتر از خاک تحت الارض رز را در هر بار بیشتر بالا اورده نشود خصوصاً اگر خاک تحت الارض دارای بافت ریز باشد.
شخم پاییزه در مناطقی که یخبندان زمستانه دارند دارای فوایدی است لیکن در جنوب به خاطر شست و شو و فرسایش خاک های شیب دار که در زمستان زیادی یخ نمی بندند ارزش چندانی ندارد به هرحال اگر خاک های مسطح لومی عمیقاً شخم زده شود و خصوصاً اگر پوششی از مواد آلی با بافت خشن به زیر خاک برده شود خسارات حاصل از شست و شو و فرسایش بسیار زیاد نیست و احتمالاً با داشتن فواید زیر ضرر آن جبران می شود :
(۱) بهبود شرایط فیزیکی که در نتیجه تر و خشک شدن متناوب و یخ زدن سبک ایجاد میشود
(۲) کاهش حشرات که به خاطر قرار گرفتن در معرض هوا است
(۳) پوسیدن مواد آلی در تماس با خاک چه باعث افزایش هوموس و آزاد شدن مواد غذایی می شود
(۴) کاهش تراکم کار بهاره که با وجود آمدن امکان کار زودتر بر روی خاک در بهار ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: پرورش قارچ دکمه ای
شخم بهاره نباید خیلی زودتر از کشت صورت گیرد مگر اینکه محصولات پوششی سنگین به زیر خاک برده شود. باید بسیار دقت کرد که از کار بر روی خاک هنگامی که بسیار مرطوب است اجتناب شود اگر خاک پس از فشردن در دست به آسانی پخش شود برای شخم زدن مناسب است لیکن اگر فشردگی خود را حفظ نمایند زمین برای شخم زدن بسیار مرطوب است دستگاه های کولتیوا تورهای غلطک دار و غلطک ها سبب خرد شدن کلوخه ها می شود و سطح را برای کشت نرم و آماده می نماید.
عملیات نهایی سبزی ها دارای بذر کوچک احتیاج به یک بستر بذر نرم عاری از اشغال برای بذر پاشی یکنواخت و سبز شدن یک دست دارند. معمولاً زمینی که شخم زده میشود باید قبل از کشت در هر دو جهت به خوبی دیسک زده شود و دندانه و ماله یا بستر بند پس از دیسک زدن مورد استفاده قرار می گیرد.
