مزایای تولید و پرورش قارچ های خوراکی
اهداف و مزایای تولید و پرورش قارچ های خوراکی برای جوامع بشری :
قارچها می توانند محیط زیست را پاکسازی کنند. اصولا قارچها، وظیفه جذب قند و اکسیژن و تبدیل آنها به آب و دی اکسید کربن را به عهده دارند. در واقع قارچها، بر عکس گیاهان عمل می کنند و باعث تبدیل، تغییر و تحول ماده و انرژی در سیستم حیات می گردند، یعنی قارچها با تجزیه مواد آلی گیاهی عملا باعث پاکسازی محیط می شوند.
در اصل آنها این عمل باعث تجزیه و تخریب مواد آلی و باعث گردش و توالی ماده و انرژی در طبیعه می کردند. بسیاری از پسماندهای محیط زیست در کشاورزی که قارچها می توانند تجزیه و تخریب مواد آلی آنها شوند عبارتند از: پسماندهایی همچون انواع کلش گندی ذرت، ارزن، باگاس نیشکر ، انواع خاک اره و تراشه چوب، تفاله های چای ، قهوه، کاکائی غیره. این قبیل پسماندها در کشاورزی اغلب سوزانده می شوند که در صورت استفاده از آنها برای تولید کمپوست برای واحدهای تولید قارچ، می توان ضمن جلوگیری از تخریب اکوسیستم های طبیعی به دلیل سوزاندن آنها، به راحتی از آنها پروتئین و سایر مواد غذایی را استحصال نمود.
در صنعت تولید قارچ می توان در حجم وسیعی از انواع کودهای آلی دیگری همچون کود مرغی و کود اسبی، ملاس چغندرقند، انواع تفاله های کشاورزی مانند سبوس گندم، برنج، جو، ذرت، کنجاله پنبه دانه ، تفاله سویا، و غیره استفاده نمود که در این صنعت می تواند به عنوان مواد افزودنی به کمپوست استفاده شده و به نوعی به پاکسازی محیط زیست کمک شود. همچنین بعضی از زباله های شهری مانند زباله های خانگی یا فاضلاب انسانی با گسترش سوژ میکروبی و طیف وسیعی از جلبک ها، باکتری ها و حتی بعضی از کپک ها قابلیت تجزیه پذیری سریع تری پیدا می کنند. در مورد آلودگی زمین، می توان به نقش عمده تجزیه کنندگان قارچی در طبیعت اشاره نمود.
بیشتر بخوانید: نکات مهم در برداشت قارچ
تجزیه و پوساندن مواد گیاهی و جانوری و تبدیل آنها به چرخه مجدد حیات از مهمترین مسایل قابل بررسی در این زمینه می باشد.
سوزاندن بسیاری از مواد باعث آلودگی هوا، به وجود آمدن اثرات گازهای گلخانه ای و در پی آن گرم شدن تدریحی زمین می شود. در بسیاری از موارد می توان به جای سوزاندن، از عامل تجزیه کنندگی قارچها استفاده نمود. در مورد استفاده بی رویه کودهای شیمیایی مثل اوره و آلودگی آبها و خاک نیز می توان به نقش میکوریز در کشاورزی توجه بیشتری نمود. مسأله کمبود آب و به دنبال آن کمبود غذا، جزء مهمترین دغدغه های قرن حاضر می باشد. از میزان آب موجود حدود ۱۰ درصد به مصارف خوراکی و شهری، حدود ۲۰ درصد به مصارف کشاورزی و حدود ۷۰ درصد نیز به مصارف صنعتی اختصاص دارد. کشت و پرورش قارچ در مقایسه با کشاورزی آن هم کشاورزی سنتی و با سیستم های آبیاری قدیمی که دارای راندمان مصرف آب بالایی می باشد دارای مزیت می باشد. در واقع به ازای تولید ماده خشک یا ماده تر در تولید قارچ، نسبت به گیاهان، مصرف آب کمتری خواهیم داشت. اکثر آب مورد استفاده در این کار برای کمپوست سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
با افزایش سریع جمعیت در قرن حاضر، مسأله کمبود غذا و پروتئین نیز جزء مهمترین مسایل پیش روی بشر خواهد بود. در حال حاضر به نوعی نیمی از مردم دنیا دارای سوء تغذیه )گرسنگی سلولی( هستند و نیز حدود یک هفتم از جمعیت بشر، مستقیما از گرسنگی رنج می برند. کشت قارچ به دلیل تولید بیشتر در واحد زمان و مکان، مسلما در این قرن بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت. در واقع در صنعت قارچ، احتیاج به یک دوره زمانی خاص (مثل فصل در کشاورزی) نمی باشد و در هر واحد از زمان یا مکان، آن هم به صورت عمودی (هم در واحد زمان و هم در واحد مکان می توان به کشت قارچ اقدام نمود.
بیشتر بخوانید: پرورش قارچ در اصفهان
از دلایل مهم بودن و مورد توجه قرار گرفتن پرورش قارچها می توان به قابلیت کشت عمودی آن اشاره نمود. قارچ را می توان بدون محدودیت فصل، بر خلاف تولید محصولات کشاورزی مورد کشت و کار قرار داد، چرا که به هر حال با توجه به محدودیت منابع آب و خاک و ثابت بودن وسعت زمین زیر پای ما، کشاورزی ممکن است در آینده جوابگوی رشد قابل توجه جمعیت نباشد. کشاورزی همچنین محدودیت زمانی را در قالب فصل نیز به همراه دارد و از طرفی هر روز به خاطر رشد شهرسازی و راهسازی و ساخت کارخانه های مختلف از وسعت زمین های قابل کشت نیز کم می شود. با کشت و کار قارچها می توانیم سالانه مقادیر زیادی از ضایعات کشاورزی را نیز تبدیل به ماده غذایی با ارزش نماییم.
این در حالی است که عمد احداث واحدهای پرورش قارچ زمین های کم بازده یا زمین های غیرقابل کشت (اما دارای راه ارتباطی مناسب( نیز کارایی دارند (شمسی و شمسی، ۱۳۸۷). امروزه با توجه به نیاز روز افزون بشر به صنایع غذایی و کشاورزی، تمام کشورها از کشاورزی در فضای بسته استقبال فراوانی نموده و به خصوص پرورش قارچ های خوراکی از رونق خوبی برخوردار شده است. در یک نگاه کلی اهداف و مزایای تولید قارچهای خوراکی عبارتند از:
- کمک به امنیت غذایی با تولید یک محصول غذایی با ارزش
- عدم نیاز به زمین با مساحت زیاد.
- عدم فصلی بودن کشت ۴
- عدم نیاز به آب فراوان و زمین مرغوب.
- استفاده از بقایای کم ارزش کشاورزی مثل کلش گندم، کود مرغی، ملاس چغندر قند و غیره در تولید.
- تعدیل قیمت قارچ در بازار به دلیل تولید بیشتر با ایجاد کشش ضمن عرضه. ۷
- تولید یک محصول با مصرف رو به رشد.
- صادرات و ارز آوری و جلوگیری از واردات و در مجموع خودکفایی
- تنوع غذایی حاصل از تولید محصولات جانبی مثل انواع کنسرو، ژامبون و غیره..
- اشتغال زایی
شرکت مهندسی – کشاورزی سپید خوشه نقش جهان
شرکت مهندسی – کشاورزی سپید خوشه نقش جهان فعالیت خود را از سال ۱۳۸۵ با هدف ارائه آموزشهای کاربردی، عملی و کارآفرینی برای کاربران مختلف گرایشهای کشاورزی در رشته های کشت و پرورش قارچهای خوراکی، پرورش ماهی ( زینتی و خوراکی )، کشت زعفران، پرورش زنبور عسل، کشت گیاهان داروئی، کشت جوانه های خوراکی و … آغاز نموده است .
این شرکت ،اولین آموزشگاه کشاورزی در سطح ایران است که مجوز آموزشی از مجتمع آموزشی جهاد کشاورزی اخذ نموده و با بهره گیری از استانداردها و متدهای جدید آموزشی و با پشتوانه تیم حرفه ای متشکل از مشاوران و کارشناسان و مربیان توانسته است آموزشهای موفق و کاربردی را به مرحله اجرا درآورد. این شرکت از ابتدای فعالیت خود و با اتکا به دانش، تخصص و تجربه کارشناسان و مربیان خود توانسته است تاکنون بیش از هفت هزار نفر داوطلب دررشته های یاد شده را بر اساس آخرین دستاوردهای علمی و تجربی روز در عرصه آموزش در کارنامه خود به ثبت برساند و به کارآموزان مدرک از مجتمع آموزشی جهاد کشاورزی ارائه دهد.
