ممکن است در طی روند تولید به دلایلی قارچ هایی با شکل های خاص را ببینید که این مسئله همیشه نیز اتفاق نمی افتد .دلایلی مثل گونه بذر،مدت زمان زیاد نگهداری کمپوست در سالن (بین ۸۰ تا ۱۱۰ روز) سمپاشی بر روی کمپوست و خاک پوششی (سموم قارچ کش و حشره کش و غیره )در زمان قارچ دهی به روی بستر، نظافت غیر اصولی بستر و دستکاری شدید خاک پوششی، برداشت در اوایل فلاش یک و اواخر فلاش های آخر ،تنش های شدید رطوبت و خشکی و بروز بیماری ها همه و همه باعث ایجاد شکل های خاص در قارچ ها می شوند .
در بیشتر مواقع این گونه قارچ ها سفت و توپر هستند و دارای ماندگاری خوبی نیز می باشند اما تا حدودی از بازارپسندی مناسبی برخوردار نیستند برخی مواقع نیز برخی از این قارچ ها دارای ماندگاری زیادی نیستند و سریع از بین میروند.آنچه مسلم است این است که برای تولید کننده قارچ برداشت بیشترین مقدار قارچ و دارای بهترین کیفیت از مهمترین اولویت هاست بنابراین شناسایی این قارچ ها که با اشکال خاص به جود می آیند و نیز درک دلایل به وجود آمدن آنها می تواند باعث شود تا حد امکان از بروز آنها جلوگیری نماییم تا بتوانیم به تولید بهتر و بیشتر محصول برسیم.
ممکن است بروز برخی از این حالات واقعاً اجتناب ناپذیر باشد مثلاً در فلاش اول تعدادی از قارچ هایی با اشکال خاص به وجود می‌آیند که جلوگیری از بروز آنها غیر ممکن است اما میتوان جلوی بروز برخی دیگر از قارچهای با اشکال خاص را گرفت.
در مجموع چنانچه یک تولیدکننده بتواند بیشتر محصول خود را به صورت درجه یک ممتاز برداشت نماید می تواند حداکثر سودآوری را داشته باشد .در تصاویر مشاهده شده تعدادی از مهمترین آسیب ها ناهنجاری‌ها اشکالات و کلاً حالات خواص قارچ دکمه ای مورد بررسی قرار گرفت و در اکثر موارد همانگونه که ملاحظه میگردد تعیین یک حد و مرز دقیق بین آسیب و ناهنجاری غالباً مشکل است. برای مثال قارچ، در اثر برخورد باد گرم و خشک تغییر رنگ داده و کم‌کم به زردی می گراید در ادامه رنگ پریدگی شدیدتر و مقدمات قهوه ای شدن قارچ را فراهم می‌آورد .در صورت ادامه شرایط نامناسب، قارچ ترک می خورد و به صورت اصولی از ادامه رشد باز می ماند که شاید بتوان رنگ پریدگی را یک آسیب و ترک خوردن را نوعی ناهنجاری تلقی نمود. قارچ خوراکی موجود حساسی است و در اثر بروز کمترین تغییرات در شرایط مطلوب زندگی، به شدت و در سریعترین زمان ممکن واکنش نشان می‌دهد .
تولید قارچ با کمیت و کیفیت زیاد همیشه جزء اهداف تولید کنندگان قارچ می باشد چه بسا افزایش کمیت در برخی موارد خارج از توان و امکانات ما باشد ،مگر با افزایش تولید در واحد زمان که آن هم در بیشتر مواقع مقرون به صرفه نیست. بنابراین افزایش کیفیت تولید شاید راه آسان تری باشد در واقع همان مقدار محصول تولید شده را میتوان با کیفیت بهتر تولید نمود .تبدیل میسیلیوم به پین هد و قارچ امری بدیهی است میسیلیوم رشد می کند و وارد مرحله رشد زایشی می گردد و قارچ تشکیل می‌دهد. قارچ نیز مجبور به تکمیل رشد زایشی تا آخرین مرحله می باشد .
رشد زایشی قارچ شامل تشکیل پین هدها ،رشد پین ها ،تبدیل پین هد به قارچ ،رشد کامل قارچ ،رشد اندام های داخلی مانند تیغه ها و تشکیل اندام های تولید اسپور تشکیل و رشد اسپورها و سرانجام آزاد شدن اسپور ها می باشد .جلوگیری از هر کدام از این مراحل در روند رشد شاید کار غیرممکنی باشد. به هر حال مراحل رشد قارچ یکی پس از دیگری اتفاق می‌افتد. لذا آنچه مطلوب ماست، حداکثر رشد قارچ تا قبل از باز شدن چتر آن است، چرا که تا قبل از این زمانه قارچ دکمه‌ای سفیدتر ،شکیل تر ،تردتر و دارای طعم مطبوع تر و نیز دارای پروتئین و ویتامین های بیشتری می باشد. بنابراین برای رسیدن به این مطلوب باید تمام تلاش خود را معطوف نموده تا قارچ ها رشد بیشتری داشته باشد قبل از اینکه چتر آنها باز شود.
باز شدن چتر قارچ برای تکمیل زندگی آن و چرخه مجدد زندگی قارچ می باشد ولی هی از طرف عامل محیطی یا غیر محیطی مزاحم در رشد قارچ به شدت در تغییر و تبدیل مسیر رشد قارچ به طرف باز شدن چتر قارچ ،جهت آزادسازی اسپورها تأثیرگذار است. چه بسا در کمتر از یک شبانه روز، قارچ از رشد باز ایستاده و سریعاً نسبت به تشکیل اندام تولید اسپور یعنی تیغه‌ها اقدام کرده و با رشد تیغه‌ها و تولید اسپورو نیز باز نمودن چتر قارچ ،مبادرت به آزادسازی اسپورها نماید .
بنابراین وقوع این اتفاق تقریباً حتمی است لذا دیرتر رسیدن به این مرحله از لحاظ زمانی کاری آسان تر است اصولا بنا به تجربه هر چه قارچ دیرتر به مرحله تولید هاگ برسد دارای رشد اندام کلاهک بیشتری خواهد بود که این موضوع یکی از اهداف اصلی تولید و پرورش قارچ خوراکی می باشد. اما رسیدن به این هدف، مستلزم داشتن دانش کافی و نیز مدیریت اجرای قوی برای انجام کارهای است که ما را در تولید قارچ با کیفیت عالی یاری نماید آنچه مسلم است قارچ هایی با کیفیت پایین هم سبب کاهش قیمت می شوند و هم در اکثر مواقع با کاهش وزن به شدت در کاهش میزان تولید تاثیر گذار هستند.
چه قارچ هایی که دارای کیفیت پایین تری هستند معمولاً درجه دو و یا دارای رنگ و شکل غیر بازارپسند تری می باشند. در مطالب قبل تعدادی از آسیب ها و ناهنجاری ها و نیز اشکالات تولید قارچ مورد بررسی قرار گرفت و بروز هر کدام از این رخدادها سبب ایجاد اشکالی می گردد که سبب کاهش میزان تولید و یا باعث کاهش کیفیت قارچ تولید شده می گردد که در ادامه به آن توضیح داده خواهد شد و بدیهی است دانستن دلایل بروز این اتفاقات زمانی می‌تواند ما را در افزایش کمی و کیفی تولید یاری نماید که به هر طریق ممکن از بروز این اتفاقات جلوگیری کنیم.
قارچ پایه نشست کرده ،قارچ قهوه ای شده ،پین هد خشک شده، پین هد خیس شده (پین هد آبکی) و قارچ زیر خاکی به هیچ وجه برای فروش قابل برداشت نبوده و حتی ممکن است سبب گندیدگی بقیه قارچ های برداشت شده شوند.
این گروه از قارچ ها به دلیل پشت باز بودن به شدت و در زمان کمی پس از برداشت تغییر رنگ داده و سریعاً تیره و سیاه می گردند اسپور قارچ های پشت باز حتی می‌تواند سبب سیاه شدن بقیه قارچها شود.
قارچ هایی با اشکال غیر معمول معمولاً قارچ پایه کوتاه ،قارچ پای نازک ،قارچ پای کلفت، قارچ پای مخروطی، قارچ پایه گرد، قارچ بچه، قارچ تو رفته ،قارچ اسفنجی ،قارچ تاج خروسی ،قارچ شکافدار ،قارچ دو سر، قارچ کلاهک پهن و قارچ پوست ماری نیز از بازارپسندی کمی برخوردارند و سرانجام قارچ ریز، قارچ خیس ،قارچ خشک، قارچ کثیف، قارچ لکه دار و قارچ و رنگ پریده نیز از قدرت انبارداری و بازارپسندی کمی برخوردارند.
قارچ هایی با شکل های خاص
قارچ هایی با شکل های خاص
