پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها

مقدمه ای کوتاه بر پرورش مرغ تخمگذار

پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها

نژاد های متعددی از مرغ در جهان وجود دارد که برخی از آنها استفاده بالایی در تخمگذاری دارند برخی از نژادها نیز صرفاً به دلیل صفت برتر تخم گذاری در ژن ها آنها اصلاح نژادشده اند تا بیشترین بازدهی تولید تخم در تولید سال را داشته باشند.
چالش اصلی که پیشروی پرورش دهندگان و مرغداران است انتخاب نوع نژاد مرغ می باشد چرا که نژادهای مختلفی وجود دارند و انتخاب یک نژاد مناسب می‌تواند باعث سردرگمی پرورش دهندگان شود.
به طور کلی تقسیم بندی های مرغ تخمگذار بیشتر بر اساس منطقه آب و هوای صورت می گیرد و هر منطقه نژاد بومی خاص خود را دارد.

مرغ تخمگذار لگهورن 

یکی از شناخته شده ترین نژادهای تخمگذار میباشد که در طول سال نزدیک به ۲۸۰ عدد تخم می گذارد منشا و تبار این مرغ کشور ایتالیا میباشد این مرغ با رنگ های مختلفی در جهان یافت می شود ولی رنگ سفید آن استفاده بیشتری در تخم گذاری دارد این موضوع با آب و هوای معتدل و سرد سازگار است.

نژاد استرآلورپ

 

این نژاد بومی استرالیا بوده و در سال ۱۹۲۰ شناخته شد مرغ استرالورپ ریشه های عمیقی در نژاد orpingtonدارد. این نژاد توانایی بالایی در تخم گذاری دارد. به طور که در طول سال حتی می‌تواند با تا ۲۵۰ عدد تخم مرغ در سه رنگ های مختلف آبی سیاه و سفید یافت می‌شود .مرغ استرالورپ بسیار فعال بوده و اسریع رشد می کند .تخم گذاری در این نژاد از پنج ماهگی شروع میشود .این نژاد هم در قفس و در محوطه باز قابل پرورش است همچنین مرغ نژاده استرالورپ در برابر هوای سرد زمستان مقاوم بوده و به راحتی می تواند سرمای این فصل را پشت سر بگذارند بدون اینکه به تخم گذاری آن ها تاثیر منفی وارد شود.

نژاد لوهمن

این نژاد یکی از گسترده ترین مرغ های تخمگذار بوده که تقریبا در بیشتر نقاط جهان یافت می شود این نژاد نسبت به سایر مرغ ها جثه کوچکتری دارند به طوری که وزن آنها معمولا از ۲کیلوگرم بیشتر افزایش پیدا نمی‌کند تخم گذاری حداقل ۳۰۰ الی ۳۱۰ عدد تخم در سال از ویژگی‌های این بوده که او را به یک مرغ تخمگذار ایده‌آل تبدیل نموده است همچنین این مرغ خوراک بسیار کمتری در طول روز مصرف می‌کند یک مرغ لوهمن بالغ در طول روز حدوداً ۱۰۰ گرم دان مصرف می کند این مورد نیز بیشتر به رنگ قهوه ای یافت می شود.

نژاد ردایلند

نژاد بومی آمریکا بوده و یک مرغ تجاری دوگانه می باشد زیرا علاوه بر تخمگذاری خوب از لحاظ وزنی نیز گوشت مطلوبی دارد .این مرغ ها با مزارع وحیاط خلوت های کوچک سازگاری بالایی دارند و به راحتی می‌توان آنها را پرورش داد .مرغ ردایلند در برابر بیماری‌ها نیز مقاوم بوده و در سال تا ۲۶۰عدد تخم گذاری می تواند داشته باشد بر خلاف نام آنها رنگ پرهای این نژاد قهوه‌ای و سیاه است که به ظاهری تیره رنگ به انها بخشیده است.

نژادsussex:

این نژاد شبیه به مرغ رد آیلند بوده و یک مرغ دو منظوره ای است.
مرغ ساسکس در رنگهای مختلف یافت می‌شود اما بهترین آنها مرغایی با پرهای سفید هستند که فقط در قسمت گردن و سر های سیاه رنگ دارد این نژاد بسیار آرام و اهلی بوده و برای رشد در حیاط های کوچک نیز مناسب هستند این مرغ قادر به تولید سالانه ۲۵۰ عدد تخم می باشد.

نژاد دم طلایی(golden comet)

این نژاد در واقع یک هیبرید گسترده است که به دلیل توانایی بالای تولید تخم سالانه ۲۵۰الی ۳۰۰ عدد یک مرغ تخم گذاری ایده ال شناخته می‌شود.
به طور کلی نژادهای هیبریدی تخم گذاری بالایی در طول سال را تجربه می‌کنند.
این نژاد ها معمولاً به رنگ طلایی قهوه ای باذم سفید و طلایی یافت می‌شود.
مرغ دم طلایی نیز بسیار آرام بوده و در فضای باز و محیط های کوچک قابل پرورش می باشد. این مرغ تخم هایی با پوست قهوه ای تولید میکند.

نژاد پلیمورت راک:

این مرغ نیز از جمله نزادهایی است که تخم گذاری مناسبی در طول سال دارد.
به طوریکه هرمرغ سالم پلموث راک هر دو روز حداقل یک عدد تخم می گذارد در واقع می توان گفت که این نژاد در طول سال ۲۰۰ عدد تخم با سایز متوسط و کمی کوچک و با رنگ قهوه ای روشن میگذارد. مرغ های نژاد پیلموت راک عمدتا خاکستری رنگ هستند که پرهای سفید رنگ به شکل یک نوار در بدنشان پیچیده است.

نژاد بلک استار

حاصل ترکیب نژاد ردایلندباپولموت راک میباشد که توانایی تخم گذاری حداقل ۲۵۰ عدد تخم در طول سال از خود نشان می دهد .
این نژاد نیز مقاومت بالایی در برابر آب و هوای سرد و گرم دارد و توان در هر منطقه قابل پرورش است.
مرغ نژاد بلک استار جثه تقریبا درشتی دارد و تخم مرغهای ان نیز به رنگ قهوه ای می باشد .

نژاد مرندی

معروف ترین نژاد مرغ تخمگذار در ایران نژاد مرندی می باشد که این شهر مرند از توابع استان آذربایجان شرقی سرچشمه گرفته است.
این نژاد حدودا ۱۵۰ و ۲۰۰ عدد تخم می تواند در طول سال به جای بگذارد نژاد مرغ مرندی رسیده بودیم و مقاومت بالایی در برابر سرما دارد همچنین این نژاد نصبت ب بیشترین نژادهای دیگر دان کمتریی مصرف می کنند مرغ مرندی با رنگ های سیاه و سفید یافت می شود

معرفی انواع مرغ تخمگذار

پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها

مرغ ها دارای نژاد های گوناگونی میباشند، اما بهترین گونه های پرورشی گونه هایی هستند که راندمان تخمگذاری بالاتری دارند، در کنار راندمان بالای تخمگذاری، میزان مقاومت مرغ ها در برابر بیماری ها هم جزو موارد مهم و حیاتی است که باید به هنگام انتخاب نژاد به آن توجه ویژه نمود.

طبقه بندی انواع مرغ های تخمگذار

۱) مرغ تخمگذار صنعتی (مرغ سفید)
۲) مرغ تخمگذار رنگی
۳) مرغ تخم گذار دو رگه
۴) مرغ تخمگذار بومی

(پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها)

چگونه بهترین مرغ تخمگذار را برای پرورش انتخاب کنیم؟

همان‌طور که می‌دانید مرغ از گونه های بسیار زیادی برخوردار است. برای انتخاب مرغ تخمگذار باید چند خصوصیات آن را در نظر بگیرید. با تجزیه و تحلیل خصوصیات بیان شده و به راحتی می توانید بهترین مرغ تخمگذار را برای پرورش انتخاب نمایید.

۱-شکل ظاهری

۲- وزن

در مرغهای صنعتی وزن مناسب در سن ۹۰ روزگی حدودا یک کیلو گرم و در مرغهای بومی حدودا یک کیلو و دویست گرم میباشد لازم به توضیح است مرغها در وزنهای پایین تر یا حتی بالاتر در این سن دوره تخمگذاری مطلوبی نخواهند داشت .

۳- طول روز

ساعات روشنایی و خاموشی که اصطلاحا طول روز نامیده میشو در زمان پرورش مرغ تخمگذار تا قبل از شروع تخمگذاری نقش بسیار مهمی در راندمان تولید مرغ دارد.

۴- تغذیه
۵- واکسیناسیون

از مهم ترین موارد در انتخاب مرغ تخمگذار می توان به شکل ظاهری اشاره کرد. مرغ ها با توجه به اینکه نژاد های مختلف دارند از این رو شکل رنگ و ظاهر مختلفی را از خود به جای می گذارند. دم، پا، تاج سر از جمله خصوصیات ظاهری است که در هنگام خرید مرغ باید به آنها توجه کنید. داشتن تاج و پر مناسب نیز از دیگر گزینه هایی است که بررسی شکل ظاهری را تکمیل می کند.

(پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها)

عوامل موثر بر تولید تخم مرغ

عوامل بسیار زیادی هستند که می تواند بر تولید تخم مرغ موثر باشد. در ادامه مطلب به این عوامل به طور کامل خواهیم پرداخت.

۱) سن مرغ

پرندگان میتوانند سالها زنده بمانند و به تولید ادامه دهند و بطور کلی بعد از ۲ تا ۳ سال بسیاری از مرغها تولید خود را به شدت کاهش میدهند و پرورش انها اصلا مقرون به صرفه نمیباشد اصولا مرغها بعد از گذراندن یک دوره ۵ تا ۶ ماهه وارد دوره تخم گذاری شده و بسته به نژاد ۵۰ تا ۶۰ هفته و گاهی کمی بیشتر به تولید اقتصادی ادامه میدهند که لازم به ذکر است عمر مفید اقتصادی مرغهای بومی ایران حدودا تا ده ماه بعد از شروع تخمگذاری میباشد

۲) تغذیه مناسب

مرغ ها برای تولید مطلوب به جیره مناسب و کامل احتیاج دارند زیرا تغذیه نامناسب باعث کاهش تولید تخم مرغ میگردد به دلیل اینکه  انرژی پروتئین و کلسیم تاثیر بیشتری دارد استفاده از دانه، به تنهایی نمیتواند جیره غذایی مرغ را کامل نماید.مناسب نبودن جیره و تغذیه، طولانی مدت باعث پرولاپس مجرای عبور تخم می شود، پرولاپس در مرغ های چاقی که تخم بزرگ تولید میکنند، منجر به آسیب جدی به مرغ میشود و در اکثر مواقع کشنده است. به دلیل اینکه تغذیه مرغ تخمگذار بسیار حساس میباشد، بنابراین هنگام تهیه دان توجه داشته باشید که از محصولات تقلبی خریداری نکنید.

۳)جلوگیری از بیماریها

پرورش طیور با ظرفیت بالا اگر چه از لحاظ اقتصادی قابل توجیه و عملی میباشد ولی همین تراکم باعث بروز بیماریها نیز میگردد. چنانچه عوامل بیماری کنترل نگردد، زیان های مالی زیادی به صنعت پرورش طیور وارد میکند بنابراین با استفاده از روش های پیشگیری این خطر را مدیریت نمایید.

 

۴) استفاده از واکسنها و روشهای مناسب واکسیناسیون در مناطق مختلف بر اساس توصیه های کلینک های واکسیناسیون محلی

چربی‌ها :

در برنامه‌ی غذایی طیور باید چربی هایی مفید وجود داشته باشند. همچنین در تخمگذاری مرغ ها تاثیر مثبت دارد.
مقدار چربی خام موجود در جیره‌ی غذایی مرغ ها چیزی حدود پنج در صد است. استفاده از مواد غذایی که حاوی چربی مناسب است به بهبود عملکرد مرغ تخمگذار کمک می کند. همچنین دارای فایده های دیگری برای مرغ است. به عنوان نمونه؛

• افزایش تعداد تخم مرغ تولیدی و درصد تولید.
• افزایش وزن تخم مرغ های تولیدی به دلیل وجود اسید چرب
• افزایش انرژی قابل متابولیسم ME جیره غذایی و افزایش عملکرد گله
• جلوگیری از ایجاد گرد و خاک در زمان تهیه دان

اصولا چربی ها در هنگام سوختن در سلولهای موجود زنده انرژی حرارتی کمتری نسبت به غلات تولید میکنند که در تابستان که گله در شرایط استرس گرمایی قرار دارد استفاده بیشتر از چربی ها میتواند گزینه مناسبی به جهت کاهش استرس گرمایی مرغان تخمگذار باشد .

پروتئین گیاهی :

پروتئین گیاهی که شامل کنجاله‌های حاصل از سویا، تخم پنبه ،کنجاله افتابگردان و کنجاله کلزاو موادی از این قبیل می شود؛ بعد از غلات بخش بزرگی جیره مرغ تخمگذار را تشکیل می‌دهند. وجود پروتئین گیاهی بر سلامت مرغ تخمگذار، طول عمر آن و همچنین میزان بازدهی مرغ تاثیر مستقیم دارد.

(پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها)

پروتئین حیوانی :

پروتئین حیوانی در موادی همچون پودر گوشت، پودر جوجه، پودر ماهی و موادی از این قبیل یافت‌می‌شود. مصرف مقدار معینی پروتئین حیوانی توسط مرغ تخمگذار برای داشتن تخم مرغ های سالم ضروری است.

• مکمل های مورد نیاز جهت پرورش مرغ تخمگذار
• پرورش مرغ تخمگذار
• مکمل‌های اسید آمینه
• مکمل ویتامینه
• مکمل مواد معدنی

آنتی‌اکسیدان‌ها:

به منظور جلوگیری از تخریب و از بین رفتن مواد مغذی موجود در تخم مرغ، آنتی‌اکسیدان‌ها را به ترکیب جیره غذایی…

 ضایعات کارخانه آردسازی:

این مواد ضایعاتی ضایعات کارخانجات مواد غذایی مانند کارخانجات ماکارونی و چیپس و پفک در تغذیه مرغهای بومی میتواند جایگاه مناسبی داشته باشد و باعث کاهش قیمت جیره مصرفی گردندکه هنگام آسیاب شدن گندم، برنج، ذرت و دیگر غلات به دست می‌آید.

مواد غذایی لازم برای پرورش مرغ تخمگذار

از آنجایی که مرغ های تخم گذار مدام در حال تخم گذاری هستند. مواد ضروری بدن آنها به سرعت کاهش می یابد. به همین جهت تعدادی از مواد غذایی هستند؛ که استفاده از آنها ضرورت دارد.

این مواد ضروری از چهار گروه اصلی؛

• مواد انرژی زا
• پروتئین ها
• مواد معدنی و کلسیم ها تشکیل می‌شوند.

(پرورش مرغ بومی و عوامل موثر بر تخم گذاری آنها)

اما این مواد ضروری را با کمک چه مواد غذایی می‌توان تامین کرد؟!

منابع تأمین‌کننده‌ی انرژی در جیره مرغ تخمگذار

ذرت:

ذرت اصلی‌ترین غله مورد استفاده در جیره‌ی مرغ تخم‌گذار است، میزان انرژی ذرت زیاد است. ذرت معمولاً به تنهایی بزرگ‌ترین منبع غذایی مرغ تخمگذار محسوب می‌گردد. دلیل اصلی آن هم اقتصادی بودن و قابلیت هضم بالای آن می‌باشد.ذرت زرد دارای حدودا ۳۳۵۰ کیلوکالری بر کیلوگرم انرژی خالص و نیز ۸/۵ درصد پروتئین خام میباشد

گندم:

یکی دیگر از غلات است که دارای پروتئین می‌باشد. در گندم‌های سخت پروتئین بیشتری به همراه نشاسته وجود دارد. لازم است بدانید؛ که ارزش غذایی گندم به نرمی و سختی آن بستگی دارد.گندم هم یکی دیگر از غلات است که دارای انرژی بالا در حدود ۲۹۳۰ کیلوکالری برکیلوگرم و نیز پروتئین مناسبی در حدود ۱۱/۵ درصد میباشد .

جو:

دانه‌ای پر انرژی میباشد و میزان پروتئین آن در حد متوسط است.فیبر ان از گندم بیشتر است

سبوس گندم:

این فرآورده محصولی فرعی از تولید آرد گندم است. میزان فسفر و منیزیوم آن بالا؛ اما حاوی مقدار کمی کلسیم است.

کنجاله‌ی سویا:

کنجاله سویا، پس از عملیات روغن‌گیری از دانه سویا، در کارخانه‌های روغن‌کشی به دست می‌آید. کنجاله سویا از بهترین موادی است؛ که برای تامین پروتئین مرغ های تخمگذار استفاده می‌شود.حدودا ۴۴ درصد پروتئین خام و ۲۲۳۰ کیلو کالری بر کیلوگرم انرژی دارد

کنجاله‌ی تخم پنبه:

از کنجاله‌ی تخم پنبه به علت داشتن ماده سمی گوسیپول در جیره‌ی مرغ تخم‌گذار به‌طور موقت استفاده می‌شود. استفاده‌ی بیش از حد از این ماده، در سفیده و زرده تخم‌مرغ ایجاد رنگ می‌کند.

کنجاله‌ی آفتاب‌گردان:

فرآوده‌ی باقی‌مانده از روغن‌کشی دانه‌ی آفتاب‌گردان است. این ماده برای تامین پروتئین مرغ تخمگذار استفاده می‌شود.

پودر گوشت:

یکی از محصولات کشتارگاهی است؛ که سرشار از پروتئین می‌باشد.

پودر ماهی:

پودر ماهی مانند پودر گوشت علاوه بر پروتئین حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است.

پودر خون:

از خونی که خشک شده باشد و به آن هیچ‌گونه مواد دیگری اضافه نشده باشد بدست می‌آید.

ضایعات کشتارگاه‌های طیور:

شامل قسمت‌های حذفی لاشه است؛ که به روش خشک یا مرطوب از آن در تامین پروتئین مرغ تخمگذار استفاده می‌شود.

جوش شیرین (بیکربنات سدیم):

به منظور تأمین سدیم در جیره استفاده می‌گردد. استفاده از این ماده نه تنها کیفیت تخم مرغ را بالا می برد؛ بلکه از افت کیفیت تخم مرغ در اواخر عمر مرغ تخم گذار جلوگیری می کند. مصرف ان در تابستان به جهت جلوگیری از افت کیفیت پوسته تخم مرغها بیشتر توصیه شده است

پودر صدف:

فرآورده‌ ی حاصل از موجودات دریایی است و منبع بسیار غنی کلسیم می‌باشد.

نمک:

منبع تامین کلسیم و کلر است. وجود کمی نمک در جیره‌ی غذایی مرغ تخمگذار ضروری است.

منو کلیسم فسفات :

که منبع تامین کننده فسفر جیره میباشند و دارای
Dcpیا دی کلسیم فسفات و یا mcp مقادیر کمتری کلسیم است که در تشکیل پوسته های تخم مرغ نقش بسزایی دارد

کربوهیدرات‌ها :

غلات‌ها مثل گندم، جو، ذرت، برنج، ارزن، سبوس گندم، سبوس برنج و… غنی از کربوهیدرات‌ها هستند. منابع کربوهیدرات بزرگ‌ترین بخش جیره غذایی مرغ تخم‌گذار را تشکیل می‌دهد.