روش های تکثیر و پرورش حلزون

تکثیر و پرورش حلزون ، مفهوم چندان جدیدی نیست. از زمان های گذشته  تاکنون پرورش حلزون به منظور استفاده در طب سنتی، ساخت لوازم آرایشی و همینطور به عنوان خوراکی رواج داشته است. پرورش حلزون در ایران نیز روز به روز در حال گسترش بوده و به دلیل فواید بی نظیر آن برای مصارف طبی و زیبایی، مورد توجه قرار گرفته است. به همین خاطر در این مطلب به معرفی روش های تکثیر و پرورش حلزون می پردازیم.

روش های تکثیر و پرورش حلزون

در صورتی که برای اولین بار قصد پرورش حلزون را دارید، باید این نکته را در نظر بگیرید که استفاده از روش های تکثیر و پرورش حلزون بر اساس مقیاس مورد نظر شما، نیاز به سرمایه گذاری مشخصی در زمان، تجهیزات و منابع دارد. به ویژه اگر هدف شما پرورش مقادیر زیادی حلزون برای تجارت باشد. باید گفت پرورش حلزون طبی کار چندان آسانی نیست. بنابراین در صورتی که در این زمینه به اندازه کافی مطالعه نکرده باشید یا تجربه نداشته باشید ممکن از با مشکل مواجه شوید.

کسب آگاهی از محل مناسب برای رشد و نگهداری حلزون ها، اندازه مزرعه، تولید مثل و تغذیه مورد نیاز برای حلزون ها از جمله مواردی است که در به کاربردن انواع روش های تکثیر و پرورش حلزون مورد نیاز است. در ادامه در خصوص هر کدام از این موراد توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.

تجهیزات لازم جهت تکثیر و پرورش حلزون

برخی از تجهیزات مهم برای پرورش حلزون عبارتند از:

• فضای باز (قفس مانند) یا تونل‏ های پلاستیکی
• تجهیزات کنترل دما مثل رطوبت سازها و آبپاش‏ ها
• تجهیزات محافظتی برای مقابله با حمله حیوانات مضر
• سیستم زهکشی و رطوبت کافی مناسب
• خاک مناسب شامل شن، ماسه، سنگ آهک (کلسیم)، پلی آکریل آمید و منیزیم

• خاک و محل مناسب

به طور کلی آلودگی، کاهش زیستگاه‌ها و تغییرات صورت گرفته در زنجیره غذایی بومی منجر به کاهش رشد و پرورش حلزون ها در برخی از مناطق شده است. بنابراین قبل از به کار بردن روش های تکثیر و پرورش حلزون باید محل مناسبی را برای این کار در نظر گرفت. پرورش دهندگان حلزون برای تکثیر حلزون باید محلی را انتخاب کنند که از پوشش گیاهی مناسب برای تامین خوراک و پناهگاه این حیوانات برخوردار باشد. خاک مورد نیاز برای حلزون ها باید از مقادیر مناسبی شن، ماسه و خاک رس با pH حدود ۵٫۸ تا ۷٫۵ و محتوای ۲۰-۴۰٪ مواد آلی و همینطور کلسیم برخوردار باشد.

این محیط همچنین باید دارای دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و رطوبت بالا (۷۵ تا ۹۵ درصد) باشد. ساختار خاک باید سبک باشد، بنابراین خاک رس به تنهایی برای دراز کشیدن و حرکت تخم ها نامناسب است. علاوه بر این، گیاهان و حلزون ها باید مرتبا مرطوب شوند. در این صورت حلزون می تواند به راحتی بر روی رطوبت برگ ها و زمین حرکت کند. به همین دلیل می تواند بیشتر غذا بخورد و سریع تر رشد کنند.

توجه به سیستم زهکشی نیز ضروری است. به هیچ عنوان نباید آب بر روی زمین محل پرورش حلزون ها باقی بماند. به همین خاطر جمع آوری آب باران و یا آبیاری صورت گرفته، برای پرورش حلزون از اهمیت بالایی برخوردار است. این مکان همچنین باید عاری از هر گونه حیوان درنده و حشره باشد. توجه داشته باشید که حلزون‌ها دشمنان بسیاری در طبیعت دارند. وجود سوسک‌ها، مارها، مارمولک ها، قورباغه‌ها، لاک‌پشت‌ها و پرندگانی مانند مرغ، اردک و غاز می توانند برای رشد و پرورش حلزون ها مضر باشند.

• اندازه مزرعه

اندازه یک مزرعه برای پرورش حلزون متغیر است و به نوع و تعداد حلزون های مورد نظر برای تکثیر و پرورش بستگی دارد. در برخی از کشورها مساحت مورد نیاز برای پرورش حلزون ها در مقیاس های بزرگ تجاری به حدود ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ متر نیز می رسد.

• تولید مثل

حلزون ها (به جز حلزون سیب ) هرمافرودیت هستند. این بدان معنی است که اندام ‌های تولید مثل نر و ماده را در خود دارند. بر همین اساس می‌توانند در یک زمان هم تخم و هم اسپرم را تولید کنند. اما با این وجود برای بارور کردن تخم هایشان لازم است با حلزون دیگری جفت‌گیری کنند.

بعضی از حلزون ها در یک فصل به عنوان نر و در فصل دیگر به عنوان ماده عمل می کنند و همزمان همدیگر را بارور می کنند. جفت گیری حلزون ها فقط در مواقعی که به اندازه کافی بالغ شوند اتفاق می افتد. معمولاً جفت گیری در اواخر بهار یا اوایل تابستان رخ می دهد. پس از انجام مقاربت، حلزون می تواند اسپرم خود را تا یک سال ذخیره کند. اما معمولاً طی چند هفته تخم می گذارد. حدود یک ماه بعد از جفت‌گیری، حلزون ها تخمه‌ای سفید و بسیار کوچک را در تونلی که در زمین حفر کرده‌اند و  یا در پوشش برگی می گذارند.

حداقل دو اینچ خاک عمیق برای تخم گذاری مناسب است. مکان باید عاری از آفاتی مانند مورچه ها باشد. همچنین خاک خشک و یا خاک رس و سنگین برای تخم گذاری مناسب نیست و باعث کاهش توانایی تولید مثل و تکثیر حلزون ها می شود. خاک غنی از رطوبت برای تخم گذاری مناسب است. پس از چند هفته نیز نوزادان حلزون سر از تخم بیرون می‌آورند. البته ناگفته نماند بالغ شدن کامل نوزادان حلزون دو سال طول خواهد کشید.

• تغذیه

به طور کلی بیشتر گونه های حلزون گیاهخوار هستند. آنها از انواع زیادی از سبزیجات نظیر برگ ‌ها، ساقه ها، گل ها و میوه های مثل انبه، موز، گلابی و انجیر تغذیه می کنند. البته برخی از گونه ‌های بزرگتر حلزون نیز کاملاً گوشتخوار هستند. حلزون ها برای تجزیه غذا، از هزاران ساختار دندان مانند میکروسکوپی در روی زبان تسمه مانندشان استفاده می کنند. این دندان ها با نام سوهانک یا رادولا شناخته می‌شود. عملکرد رادولا مانند یک سوهان بوده و غذا را به قطعات خیلی کوچک اره می‌کند.

همچنین حلزون ها برگ های مرطوب را نسبت به برگ های خشک ترجیح می دهند. علاوه بر این، یک پرورش دهنده حلزون باید خوراک غنی از مواد مورد نیاز برای رشد و تقویت حلزون ها را نیز فراهم کند. برای این کار می توانن  انواع گیاهان را به صورت مخلوط تهیه کرد.