قارچ دکمه ای چیست؟ + نکات مهم پرورش آن
پرورش قارچ یکی از کسب و کار های نسبتاً جدید و پرسود است که بدون سرمایه گذاری زیاد، بازده و درآمد خوبی خواهد داشت. کافی است نکات مهم پرورش این محصول را بدانید تا شاهد سود آورترین کسب و کار کشاورزی باشید. پرورش قارچ دکمه ای مانند هر محصول کشاورزی دیگر به آموزش و کسب تجربه کافی در این زمینه نیاز دارد.
اگر قصد دارید در دوره های آموزش پرورش قارچ شرکت کنید کافی است همین امروز با کارشناسان ما در سپید خوشه تماس بگیرید. آن ها برای ثبت نام در این دوره ها شما عزیزان را راهنمایی می کنند.
برای پرورش قارچ دکمه ای لازم نیست حتماً با سرمایه گذاری زیادی شروع کنید. بلکه می توانید ابتدا از پرورش قارچ در منزل شروع کنید.از سال های گذشته، طیف وسیعی از تغییرات در زمینه کشاورزی همراه با فناوری های نوآورانه ایجاد شده که می توان از آن ها برای افزایش بازدهی کشت قارچ در یک محیط کوچک تر استفاده کرد.
امروزه بازار فروش قارچ دکمه ای در سراسر جهان از جمله ایران بسیار پررونق است. بنابراین کشاورزانی که مایل به کسب درآمد قابل توجه هستند می توانند کشت و پرورش قارچ دکمه ای را به تنهایی یا در کنار کشت دیگر محصولات کشاورزی لحاظ کنند.
آموزش پرورش قارچ به شما کمک می کند تا خیلی سریع تر در تولید یکی از محبوب ترین محصولات کشاورزی موفق شوید. در ادامه به معرفی قارچ دکمه ای و نکات مهم پرورش آن می پردازیم. با ما همراه باشید.
قارچ دکمه ای چیست؟
قارچ دکمه ای سفید (Button mushroom) با نام علمی (Agaricus bisporus) شناخته می شود. این قارچ یکی از محبوب ترین گونه های قارچ های خوراکی است که امروزه در سراسر جهان تولید و مصرف می شود.
قارچ دکمه ای در اصل گونه ای از خانواده قارچ ها است که دارای مواد معدنی و ویتامین های فراوانی است و ارزش غذایی بالایی دارد. از این رو مصرف آن همواره در رژیم غذایی گیاه خواران و به طور کلی رژیم های غذایی سالم توصیه می شود. قارچ دکمه ای سفید در ایران نیز از فروش قابل توجهی برخوردار است.
عمده ی مردم از آن برای پخت انواع غذا، فست فود و سوپ یا به صورت کنسرو شده و ترشیجات استفاده می کنند. طعم و عطر قارچ دکمه ای برای ذائقه ی اکثر ایرانیان دلچسب بوده و در همه ی شهر های ایران به فروش می رسد.
قارچ دکمه ای به صورت طبیعی فقط در فصول خاصی قابل کشت است. اما با توسعه فناوری و استفاده از سیستم های کنترل آب و هوا، درحال حاضر پرورش قارچ دکمه ای تقریباً در تمام طول سال امکان پذیر شده است. همچنین کشاروزان این محصول را هم در مزارع کوچک و متوسط و هم در مقیاس بزرگ تر یعنی در گلخانه ها و مزارع بزرگ تولید می کنند.
بررسی آناتومی قارچ دکمه ای سفید
قبل از پرورش قارچ دکمه ای بد نیست کمی با آناتومی این گیاه آشنا شوید.این قارچ شامل اندام های رویشی و اندام های زایشی است. اندام های رویشی هیف و میسیلیوم نام دارند. با به هم پیوستن هیف ها، میسلیوم ها تشکیل می شوند.
اندام های زایشی در قارچ دکمه ای نیز از قسمت هوایی آن که ماشروم (Mushroom) نامیده می شود تشکیل شده است. ماشروم در اصل همان بخشی است که ما به عنوان محصول برداشت می کنیم.
اندام هوایی قارچ شامل کلاهک یا Cap است که روی اندام پایه ای قارچ یا همان ساقه قارچ (Stipe or Stalk) قرار می گیرد.
کلاهک قارچ ها به وسیله یک غشا یا پرده پوشیده شده اند که با نزدیک شدن به بلوغ قارچ این غشا پاره شده و تیغه ها در زیر کلاهک نمایان می شوند. اسپور های قارچ که در واقع عامل تولید و انتشار قارچ ها هستند، در تیغه قرار دارند.
این اسپور ها به صورت گرد از تیغه های پشت قارچ بیرون می ریزند. کشاورزان آن ها را روی بستر مناسب نظیر گندم پخته می کارند که در طی این عملیات بذر قارچ تولید می شود. سپس این بذر ها برای تولید قارچ به پرورش دهندگان فروخته می شوند.
مطالب پیشنهای : رشد قارچ دکمه ای در خاک پوششی با بافت های متفاوت
چرا پرورش قارچ دکمه ای پیشنهاد می شود؟
همانطور که گفته شد قارچ دکمه ای سفید در سرتاسر جهان کشت می شود و ۳۵ تا ۴۵ درصد از کل تولید قارچ را در جهان تشکیل می دهد. البته در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد تولید قارچ های خوراکی کشور ما به قارچ دکمه ای سفید مربوط می شود.
با توجه به گستردگی بازار فروش این قارچ در ایران، راه اندازی واحد تولید قارچ می تواند نیاز بازار را به خصوص در دوره های اوج مصرف قارچ تامین کند.
برای پرورش قارچ دکمه ای به فضای زیادی نیاز نیست و حتی می توان کشت این محصول را در یکی از اتاق های خانه شروع کرد. همین ویژگی باعث شده تا خیلی از پرورش دهندگان و کارآفرینان به گذراندن دوره آموزش پرورش قارچ علاقه مند شوند.
شما هم شانس زیادی برای کسب درآمد زیاد با پرورش قارچ دکمه ای دارید. فقط کافی است نکات پرورش آن را بدانید. در حال حاضر سایت سپید خوشه بهترین مرجع برای آموزش پرورش قارچ های خوراکی است.
در ادامه به مهم ترین نکات پرورش قارچ سفید از جمله مراحل کاشت و الزامات اقلیمی آن می پردازیم. برای تولید قارچ نخست باید یک محیط کشت مناسب با شرایط اقلیمی کنترل شده ایجاد کنیم.
روش های پرورش قارچ شامل موارد زیر است:
-
رشد رویشی
-
رشد تولید مثلی
به منظور رشد رویشی پرورش دهندگان به دمای ۲۵ تا ۲۷ درجه سانتی گراد و برای رشد تولیدمثلی به دمای ۱۶ الی ۱۸ درجه سانتی گراد نیاز دارند. علاوه بر این رطوبت نسبی ۸۰-۹۰ درصد و توجه به تهویه ی مناسب در طول کشت نیز مورد نیاز است.
به طور کلی فرآیند کشت قارچ دکمه ای شامل مراحل زیر است:
- تولید بذر قارچ دکمه ای
- تهیه کمپوست
- تخم ریزی
- خاک پوششی
- زراعت و برداشت
در اینجا این مراحل را به صورت گام به گام توضیح خواهیم داد:
-
تولید بذر قارچ:
در تولید تخم ریزی، میسلیوم از نژاد قارچ روی دانه های استریل شده مثل دانه گندم با بخار قرار می گیرد. سپس با گذشت زمان میسلیوم به طور کامل از طریق دانه رشد می کند که به این مخلوط (دانه-میسلیوم) اسپان گفته می شود. این تخم ریزی برای فرآیند بعدی کمپوست مورد نیاز است.
در آموزش پرورش قارچ در سایت سپید خوشه به شما نحوه تولید بذر قارچ را آموزش می دهیم. با این وجود اگر تازه کار هستید می توانید برای شروع، آن را به صورت آماده خریداری کنید.
-
تهیه کمپوست:
برای رشد تخم ریزی که در مرحله قبلی توضیح داده شد ما به یک محیط کشت نیاز داریم. کمپوست وسیله ای است که به طور مصنوعی فضا را برای رشد تخم ریزی قارچ آماده می کند.
کمپوست از مواد گوناگون از جمله ضایعات گیاهی، سایر مکمل ها و آب به دست می آید. شما می توانید این کمپوست ها را نیز به صورت آماده تهیه کنید. تهیه کمپوست آماده بهترین و ساده ترین روش برای کشت قارچ است.
اما اگر خودتان قصد تهیه کمپوست را دارید کافی است از فرمول های مختلفی که در آموزش پرورش قارچ دکمه ای آمده است استفاده کنید. یکی از این فرمول ها ترکیب کلش گندم، کود مرغی، ملاس، اوره و گچ هیدراته (به میزان لازم) است.
-
تخم ریزی یا بذرپاشی:
این مرحله به مخلوط کردن بذر قارچ و کمپوست تهیه شده در مراحل قبلی اشاره دارد و شامل چندین روش است.
- روش اول: تخم ریزی سطحی که در آن تخم ریزی روی کمپوست پخش می شود و سپس کمپوست در سطح بالایی تا ۵-۳ سانتی متر پخش می شود.
- روش دوم: تخم ریزی لایه ای، ۳-۴ لایه تخم ریزی و کمپوست تهیه می شود و در نهایت لایه بالایی با کمپوست پر می شود.
-
خاک پوششی:
خاک پوششی بسیار اهمیت دارد زیرا به حفظ رطوبت داخل کمپوست برای رشد مناسب میسلیوم و تبادل آلاینده ها کمک می کند. از خاک لومی باغی و ماسه به نسبت ۴:۱ می توان برای خاک پوششی استفاده کرد.
یک نکته مهم در خصوص خاک پوششی این است که جنس آن باید دارای تخلخل بالا، ظرفیت نگهداری آب و pH 7-7.5 باشد. خاک پوششی به ضخامت (۴-۵ سانتی متر) روی کمپوست پخش می شود.
نکته: این خاک قبل از اینکه روی کمپوست قرار گیرد باید با بخار آب و محلول فرمالین ۴ درصد (حداقل ۱۵ روز قبل از پوشش) ضد عفونی و پاستوریزه شود. برای این منظور کافی است خاک پوششی را روی یک سطح صاف مانند سیمان با قطر ۱۵ سانتی متر پخش کنید و سپس فرمالین ۴ درصد را روی آن بپاشید.
-
زراعت و برداشت
قارچ های دکمه ای سفید برخلاف نور به دما حساس هستند. تغییرات دمایی زیاد می تواند به آن ها آسیب برساند. قارچ دکمه ای معمولا به دمای بین ۱۶ تا ۲۶ درجه سانتی گراد برای رشد نیاز دارد.
رطوبت خاک در تولید و پرورش قارچ نیز باید به شکلی باشد که نه خاک خشک باشد و نه منافذ خاک با آب کاملا پر شده باشد.
قارچ ها پس از ۱۰ الی ۱۲ روز شروع به رشد کرده و محصول قارچ را می توان در ۵۰ الی ۶۰ روز برداشت کرد.
هنگام برداشت نباید به کلاهک قارچ آسیبی وارد شود. برای این منظور قارچ دکمه ای را باید با چرخاندن سبک و بدون آسیب رساندن به خاک پوششی برداشت کرد.
سپس شکاف روی بستر خاک را مجدداً با مواد پوشش تازه و اسپری آب پر نمود. شما می توانید قارچ ها را پس از شستشو، در بسته بندی های پلاستیکی به بازار عرضه کنید.
