کشت هیدروپونیک چیست؟
یکی از روش‌های خلاقانه که از طریق آن می‌توان اقدام به کاشت محصولات کشاورزی بدون استفاده از خاک کرد، کشت هیدروپونیک است. در ادامه مقاله آموزش کشت هیدروپونیک را به صورت کامل آموزش خواهیم داد. در این روش می‌توان با کمترین آب اقدام به تولید کردن انواع محصولات کشاورزی کرد.
در کشور ایران ده‌ها گلخانه به صورت هیدروپونیک راه‌اندازی شده و افراد زیادی به صورت مستقیم یا به صورت غیر مستقیم در این عرصه فعالیت می‌کنند.
در نوع هیدروپونیک به نوع اقلیم و آب و هوا توجه نمی‌کنند و هر نوع محصولی بدون توجه به اقلیم را می‌توان کاشت و برداشت کرد. در این روش امکان هدر رفتن محصولات از طریق سرما و آفت بسیار اندک است به همین دلیل میزان تولید محصولات بیشتر است.
به بیان ساده در این روش تولید گیاهان را در سیالات محلول های غذایی قرار می‌دهند تا گیاه بهتر رشد و نمو پیدا کند. برای اینکه بتوان در این عرصه موفق شد نیاز است تا مهارت لازم در این زمینه را دارا بود در صورت نداشتن مهارت، بهتر است که در دوره های آموزش کشت هیدروپونیک سپید خوشه شرکت کنید تا بتوانید در این راه موفق شوید.
گیاهانی از جمله توت فرنگی، خیار، کاهو و گوجه فرنگی می‌توانند از طریق گلخانه هیدرولیک بیشترین میزان تولید و بازدهی را داشته باشند. از مزایای این روش می‌توان گفت که نیازی به ضدعفونی کردن خاک برای رفع آلودگی‌ها نیست.
در روش هیدروپونیک چرخه حرکت آب به صورت چرخشی است از این‌رو در هزینه مصرف آب و در نهایت تولید کردن محصولات بسیار صرفه جویی می‌شود و هزینه نهایی کاهش می‌یابد.
مهم ترین فواید کشت هیدروپونیک
کشت کردن از طریق هیدروپونیک مزایای بسیار زیادی را در پی خواهد داشت که به طور خلاصه می‌توان گفت که:
- در مناطقی که باتلاقی و یا سردسیر هستند می‌توان نسبت به تولیدات محصولات کشاورزی اقدام کرد
- در مقایسه با روش سنتی ارزش غذایی روش هیدروپونیک بسیار زیاد است
- آموزش کشت هیدروپونیک بسیار آسان و به صرفه است
- در روش هیدروپونیک امکان مبتلا شدن گیاهان و میوه‌ها به انگل و باکتری بسیار محدود می‌باشد
- کاهش هزینه‌ها با حذف نیروی کار و انسانی و حذف هزینه‌های اضافه تولیدات
- برای مناطقی که با بحران کم آبی مواجهه هستند می‌تواند بسیار کارآمد باشد
- عدم وجود علف‌های هرز
- عدم نیاز به وجود خاک‌های گسترده به صورت قوی برای کشت
- عدم نیاز به انواع آفت کش و سموم
آموزش روش های کشت هیدروپونیک
روش‌های گوناگونی وجود دارد که از طریق آن می‌توان اقدام به کاشت انواع محصولات کرد که همه این روش‌ها بسته به نوع محصول و بودجه مورد نظر می‌تواند متغیر باشد. به صورت خلاصه انواع روش‌های کشت هیدروپونیک عبارت است از:
- کشت هیدروپونیک به روش آبی
- کشت هیدروپونیک به روش ماسه ای
- کشت هیدروپونیک به روش سنگ‌ریزه
- کشت هیدروپونیک به روش هوایی
روش آبی
در این روش ریشه گیاه مورد نظر را داخل محلول غذایی قرار می‌دهند و فاصله‌ای که مابین ساقه و ریشه وجود دارد را از طریق یک عدد پلاستیک می‌پوشانند و آن‌را خارج از مایع قرار می‌دهند و در بالا نگه می‌دارند. از آموزش کشت هیدروپونیک برای گیاهان و گل‌هایی که زینتی هستند بیشتر استفاده می‌شود.
روش ماسه ای
یک سری مواد جامد مثل پشم سنگ وجود دارد که قطر آن‌ها کمتر از سه میلی متر می‌باشد که در این روش ریشه گیاهان را در داخل این مواد قرار می‌دهند.
روش سنگ‌ریزه
برخی مواد جامد مانند سنگ خارا وجود دارد که قطر آن بزرگتر از سه میلی‌متر است که در روش سنگ‌ریزه ریشه گیاه در داخل آن قرار می‌گیرد.
روش هوایی
در این روش ریشه گیاه به نحوی قرار می‌گیرد که از طریق قطرات آب که از مواد مغزی تشکیل شده است اشباع شود.
کشت هیدروپونیک در منزل
بسیاری از افراد علاقه زیادی به کشت محصولات و گیاهان دارند ولی به علت آپارتمان نشینی و نبود فضای مناسب این فرصت برای آن‌ها مهیا نیست. امروزه با گسترش کاشت گیاهان روش‌های متنوعی هم برای برای کاشت وجود دارد که کشت هیدروپونیک جزء این روش‌ها است.
به همین دلیل از آموزش کشت هیدروپونیک استفاده می‌کنند که به افراد این فرصت را می‌دهد که در منزل گیاه مورد نظر را بکارند. کلاس‌های متعددی برگزار می‌شود که افراد را برای کاشت محصولات به این روش راهنمایی می‌کنند که کلاس آموزش کاشت هیدروپونیک از آن دسته کلاس‌هاست.
با شرکت در این کلاس‌ها می توان آموزش‌های لازم را فرا گرفت. با کشت هیدروپونیک در منزل می‌توان به راحتی انواع سبزی و میوه مورد نیاز خانواده را تامین کرد.
البته بسیاری از افراد وجود دارد از این طریق برای خود کسب و کاری راه اندازی کردند و به کسب در آمد رسیده‌اند. البته توجه به این نکته ضروری می‌باشد که کاشت هیدروپونیک در منزل در مقایسه با سایر روش‌ها بازدهی بسیار زیادی دارد.
بنابراین به راحتی می‌توان در منزل انواع مختلفی از گیاهان و محصولات را کاشت زیرا نیازی به فضای زیاد و هزینه بالا ندارد. برای افرادی که تازه شروع به انجام این کار کردند بهتر است از آموزش کشت هیدروپونیک برای کاشت گیاهان زیر استفاده کنند: کاهو و اسفناج، جعفری، گشنیز، نعناع و موارد دیگر.
مطالب پیشنهادی : تغذیه گیاهان هیدروپونیک
راه اندازی هیدروپونیک در خانه
مواد و تجهیزات لازم:
برای اینکه بتوان در منزل یک گلخانه به صورت هیدروپونیک راه‌اندازی کرد در ابتدا نیاز است که یک‌سری تجهیزات و لوازمی را تهیه کرد. این لوازم و تجهیزات عبارت است از:
- آکواریوم و مخزن از جنس پلاستیک در سایزهای متوسط
- پمپ هوا برای آکواریوم که اندازه آن متناسب با آکواریوم و مخزن باید باشد.
- سنگ‌ها و لوله هوا به صورت میله‌ای که اندازه آن باید اندازه آکواریوم و مخزن برابر باشد.
- فوم پلی استایرن که اندازه آن باید به میزان اندازه آکواریوم باشد ولی ضخامت آن حدود ۵ تا ۱۰ سانتی متر باشد.
- گلدان‌های پلاستیکی که دارای سوراخ هستند که تعداد آن متناسب با ابعاد آکواریوم باشد.
- پرلیت که اندازه آن حدود سه و نیم میلی‌متر است و از آن برای پر کردن گلدان ها استفاده می‌شود.
- فویل‌های آلومینیم
- اسپری های رنگ که شامل رنگ مشکی، نقره‌ای یا قهوه‌ای باشد.
- کودهای مخصوص هیدروپونیک
- کارت زرد رنگ
- نشاهای گیاه مورد نظر
- کاغذ تورنسل
- آموزش کشت هیدروپونیک در خانه
روش انجام این کار به این صورت است که ابتدا تمام تجهیزات و موادی که تهیه شده را در صورت قابلیت شستشو آن‌ها را با آب تمیز شستشو داد. جهت استفاده از مخزن‌های پلاستیکی که رنگ آن‌ها شفاف هست باید آن را از طریق رنگ‌های تیره پوشاند تا از رسیدن نور به داخل محلول‌های غذایی که در داخل مخزن وجود دارد جلوگیری شود.
بعد از آن‌که آکواریوم و سایر مواد و تجهیزات لازم را تهیه کرد باید یک یونولیت که اندازه آن متناسب با تعداد و وزن گلدان‌ها باشد و ابعاد آن هم اندازه‌ی مخزن و دهنه آکواریوم باشد تهیه کرد.
سپس یونولیت‌ها را با توجه به نوع گیاه و همچنین به تعداد گلدان‌ها از فاصله‌های یکسان مثل ده الی بیست سانتی‌متر از یکدیگر قرار داد و آن‌ها را از طریق مته و یا دریل سوراخ کرد.
باید توجه کرد که قبل‌از اینکه اقدام به سوراخ کردن یونولیت کرد باید اندازه‌های گلدان‌ها را با مداد علامت‌گذاری کرد. برای بهره گیری کامل بهتر است به صورت کامل آموزش کشت هیدروپونیک را گذراند.
بعد از سوراخ کردن یونولیت ها باید گلدان ها را در یونولیت های سوراخ شده قرار داد در صورتی‌که تمام مراحل درست انجام شده باشد گلدان‌ها وقتی بر روی یونولیت قرار می‌گیرند به سمت پایین سقوط نمی‌کنند.
در صورت عدم پیدا کردن گلدان‌های پلاستیکی می‌توان از گلدان‌های کاشت کاکتوس استفاده کرد و از طریق دریل آن‌ها را سوراخ کرد.
در مرحله بعدی لوله‌های هوا را باید به سنگ هوا و همچنین به پمپ هوا وصل کرد و در نتیجه سنگ هوا را در داخل آکواریوم قرار داد.
آکواریوم و یا مخزن ها را باید از آب تمیز پرکرده و سپس نشاهای گیاه که وجود دارد آن‌ها را از خاک خارج کرده و ریشه‌های آن را باید شست تا خاک اضافی آن از بین برود. نشاهایی که ریشه‌های لخت دارد را باید به گونه‌ای در داخل گلدان‌ها قرارداد تا طول ریشه به طور کامل در گلدان قرار بگیرد. برای اینکه نشاها از ریشه قطع نشود و به طور کامل خاک آن چکانده شود باید آموزش کشت هیدروپونیک را یاد گرفت.
در مرحله بعدی گلدان‌ها را با پرلیت تماماً پر کرد. گلدان‌های پلاستیکی را باید بر روی سوراخ‌های ایجاد شده در یونولیت قرار داد و در نهایت یونولیت را در داخل آکواریوم که کاملاً پر شده است قرار داد.
نکته :
آکواریوم را باید در جایی قرار داد که با نور خورشید به طور مستقیم در ارتباط باشد و سپس باید پمپ هوا را روشن کرد و کود لازم را به مخزن اضافه کرد. کارت زرد رنگ را برای اینکه حشراتی که در اطراف آکواریوم وجود داشته باشد آن‌ها را جذب کرده و در کنار آکواریوم قرارداد. از کاغذهای تورنسل هم برای اینکه اسیدیته محلول را بررسی کنند استفاده می‌شود.
سخن آخر
روش کشت هیدروپونیک بسیار متنوع است این روش ابتدایی و ساده است که می‌توان تغییرات زیادی بر روی آن اعمال کرد و مراحل آن را تغییر داد. از این رو نیاز است تا آموزش کشت هیدروپونیک را به طور کامل فرا گرفت و از آن در جهت پیشبرد روش‌های بهینه استفاده کرد.
