تغذیه گیاهان هیدروپونیک
تغذیه گیاهان
سه طریق مختلف برای تغذیه گیاهان هیدروپونیک وجود دارد:
۱_آبیاری با کودهای محلول شیمیایی:
در صورتی که ماده داخلی مخزن را ماسه شسته انتخاب کرده اید حداقل یک مرتبه در روز ( در فصل تابستان ) بایستی آبیاری نمود و بهترین علامت برای آبیاری خشک شدن سطح ماسه است. بعضی از روزها برای آبیاری از آب استفاده نمایید در فصل زمستان فقط هفته دو مرتبه آبیاری کافی است. در هر صورت تعداد آبیاری در هفته بستگی به عوامل مختلفی از جمله نوع گیاه_ فصل_ سن گیاه _رطوبت _ محیط _ شدت باد _ نور آفتاب و غیره دارد.
چنانچه ماده داخلی مخزن از مواد طبیعی و مصنوعی لیگنیت_ پرلیت (پوکه های صنعتی) باشد به علت ظرفیت رطوبت پذیری آنها احتیاج کمتری به آبیاری خواهد بود و در فصل تابستان دو روز در میان و در فصل زمستان یک روز در هفته کافی میباشد بدیهی است در مورد گیاهانی که در فصل حداکثر رشد می باشند و با توجه به درصد رطوبت هوا_ سرعت باد _ درجه حرارت محیط در صورتی که در گیاهان آثار پژمردگی مشاهده شود باید فورا آبیاری شوند.
۲_ تغذیه با کودهای شیمیایی خشک:
مقدار مشخص از پودر کود شیمیایی را اطراف ساقه گیاه یا در ردیف گیاه کاشته شده میریزند و یا با خراش سطح ماسه آن را با ماسه مخلوط میکنند که بعد از آبیاری به تدریج آب به داخل مخزن و اطراف ریشه نفوذ نماید.
مقدار کود لازم ۲۰ گرم در هر متر مربع و برای یک مخزن ۹۰ سانتی متری یک قاشق چای خوری کافی میباشد. ماده غذایی مدت دو هفته در محیط مخزن دوام می آورد و آبیاری فقط با آب ساده انجام می‌گیرد.
۳_ تغذیه کود مایع به طریق نفوذی:
در این روش محلول مواد غذایی در یک مخزن مسطح ریخته شده و گلدان یا ظرف هیدروپونیک را در داخل این مخزن قرار می دهند. سطح مایع در داخل ظرف در حد مشخصی نگه داشته می‌شود و مازاد آن به وسیله شیر به ظرفی که در زیر آن قرار دارد هدایت می‌شود و مایع داخل این ظرف برای مدت ۱۰ تا ۱۵ روز قابل استفاده مجدد گیاهان است. این روش به خصوص برای مخازنی که با ماسه پر شده بیشتر قابل استفاده میباشد.
گلدان های سفالی
قوطی های حلبی و سایر ظروف کوچک را می توان برای پرورش سبزیجات هیدروپونیک به کار برد و آنها را در بشقاب های بزرگ از جنس پلاستیکی می گذارند و مایع کود شیمیایی را در داخل آن میریزند به طوری که کمتر از نصف گلدان در مایع قرار گیرد در این وزن مایع به تدریج از راه سوراخ زیر گلدان به بالا نفوذ کرده و به ریشه می‌رسد. مایع را مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه در بشقاب نگه می دارند و سپس آن را به وسیله سیفون یا هر طریق دیگر خالی می کنند و در فصل تابستان هر روز و در زمستان هر دو روز یک مرتبه این کار را انجام می دهند بدیهی است این مایه تا ۱۰ روز قابل استفاده است.
جعبه های چوبی پاسیووایوان
جعبه های چوبی که در این پاسیو یا ایوان و یا مقابل پنجره برای زیبایی محوطه سالن و در حال نصب می کنند بهترین محل برای پرورش سبزی ها و گیاهان می باشد. برای این که آبیاری این جعبه ها با آسانی انجام گیرد یک لوله یک چهارم اینچی در انتهای قوطی قسمت پایین نصب نموده به سر خروجی آن یک شیلنگ نیم متری وصل می نمایند سر دیگر شیلنگ را به انتهای لوله خروجی یک قوطی ۱۵ لیتری متصل می گردد. جعبه را طبق دستورات هیدروپونیک آماده می نمایید و برای آبیاری این جعبه کافی است که محلول کود شیمیایی را در قوطی ۱۵ لیتری ریخته و مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه قوطی را بالاتر از سطح جعبه قرار دهند تا محلول از راه شیلنگ پلاستیکی به کف جعبه هدایت شود سپس قوطی را به جای خود گذاشته تا آب مازاد مجددا به قوطی برگردد.
از آنجایی که برای آبیاری هر متر مربع سطح جعبه در حدود ۱۵ لیتر آب لازم است بنابراین برای جعبه ای به طول ۹۰ و عرض ۲۰ سانتی متر یک قوطی ۱۵ لیتری کاملاً کفایت می نماید. این مقدار مایه برای آبیاری ۱۰ روز جعبه کافی می باشد و در فاصله ۱۰ روز برای آنکه سطح مایع زیاد تغییر نکند مقدار کافی آب اضافه باید نمود.
نکاتی چند در مورد هیدروپونیک
١_ نور
موضوع مهم در سبزی کاری آپارتمانی مقدار نور و سمت و جهت تابش خورشید است به طور کلی باید سعی کرد گیاهان آفتاب دوست مانند گوجه فرنگی حتی المقدور در جلو پنجره های رو به جنوب و گیاهان سایه دوست مانند نعنا و پونه از خانواده نعناعیان را در محله هایی که نور کمتر است کاشت. در آپارتمان هایی که نور کافی وجود ندارد مقداری از نور به وسیله چراغ های فلورسنت قابل تامین است.
۲_ آبیاری
از آنجایی که دانه های ماسه و یا لیگنیت و پرلیت و پوکه های صنعتی بسیار سبک است باید دقت کرد در موقعی که به وسیله آب پاش یا لوله روی سطح جعبه آب می دهیم موجب به هم خوردن سطح آن نشوید همچنین چنانچه جعبه در هوای آزاد قرار دارد باران های شدید بهاره سطح جعبه را به هم ریخته و ریشه ها آسیب می بینند.
۳_ پژمردگی گیاه
پژمردگی موقتی گیاه به خصوص در فصل تابستان و موقعی که نسبت درصد بخار آب محیط خانه پایین می آید گیاه شروع به پژمردگی می کند و این موضوع به خصوص در موقعیت اتفاق می‌افتد که بیش از حد مورد نیاز محلول کود شیمیایی به گیاه داده شده لذا بایستی فورا به گیاه آب داد چنانچه با آبیاری پژمردگی گیاه مرتفع نکردید علت آن کوچیکی محفظه گلدان است برای مثال بوته گوجه فرنگی که در یک جعبه کوچکی کاشته شده در موقع گل دادن و به میز نشستن احتیاج به حجم بیشتری جهت توسعه ریشه دارد. لذا باید از ابتدا این موضوع را در نظر گرفت. چنانچه با انجام آبیاری پژمردگی گیاه از بین نرفت علت آن بروز بیماری های قارچی می باشد. که در مبحث بیماری ها به آن اشاره خواهد شد.
۴_ شستشوی جعبه
هر بار لازم است با آبیاری فراوان در سطح جعبه یا گلدان کلیه مواد غذایی موجود در گلدان را شستشو داده تا از سوراخ انتهای مخزن خارج گردد این عمل موجب می گردد تا کلیه املایی که غیر قابل جذب برای ریشه میباشد شسته شده و از محیط خارج گردد و بلافاصله طبق دستور با محلول کود شیمیایی گیاه را آبیاری نمود.
۵_ انگل های سبز :
بعضی اوقات سطح جعبه یا گلدان را یک لایه از انگل های سبز می پوشاند اگرچه وجود انگل در سطح گلدان موجب زیان و آسیب گیاهان می باشد ولی ظاهری زننده و غیربهداشتی دارد که دلیل بر بی دقتی باغدار است بنابراین برای مبارزه با آن از محلول های شیمیایی ضد انگل استفاده نموده روی گلدان می پاشند و یا آنکه با مقداری ماسه یا شن ریز روی سطح گلدان را پوشانده تا از نفوذ نور روی انگل که موجب رشد آن است جلوگیری به عمل آید و به تدریج از بین برود.
