زمان مورد نیاز برای کشت زعفران و رسیدن به درآمد از آن

در دنیای امروزه گیاه زعفران به عنوان گران‌ ترین و پرخاصیت‌ ترین ادویه معرفی و شناخته شده است. لازم به ذکر است کشور عزیزمان ایران مبدأ کشت زعفران می‌ باشد. چرخه زندگی این ادویه و نحوه کاشت و برداشت آن به گونه‌ ای است که میزان مصرف آب بسیار پایینی دارد؛ زیرا فصل رشد این گیاه بارش‌ های پاییزه و زمستانه زیادی به همراه دارد.

تا چند سال پیش افراد بر این باور بوده‌ اند که بهترین محل برای کاشت و برداشت زعفران خراسان می‌ باشد؛ اما به تازگی شاهد این امر هستیم که کاشت زعفران در جای‌ جای کشور حتی در منازل در حال افزایش می‌ باشد. در ادامه از صفر تا صد آموزش کشت زعفران را برای شما شرح خواهیم داد.

روش‌ های کاشت زعفران

امروزه برای کشت گیاه زعفران روش‌ های بسیار متنوعی وجود دارد. روش‌ های کاشت این گیاه به شرح زیرند:

• کاشت خاکی زعفران

این نوع کاشت، در حقیقت مرسوم و قدیمی می‌ باشد. کاشت خاکی این گیاه باید در بین درختان و با شرایط به خصوصی صورت گیرد. کشت در زمین‌ های خاکی به صورت دستی و یا به روش سنتی انجام می‌ شود، امروزه این کاشت با استفاده از ماشین آلات مختص به کشت زعفران به صورت مکانیکی صورت می‌ گیرد.

• کاشت گلخانه‌ ای

این کشت امروزه به عنوان جدید ترین شیوه برای کشت این گیاه به شمار می‌ رود. در این نوع کشت، از آب به همراه مواد مختلف بی اثر اعم از پرلیت به عنوان بستر برای کاشت استفاده می‌ کنند. از دیگر انواع کشت گلخانه زعفران می‌ توان به کشت ایروپونیک اشاره کرد که بدون بستر صورت می‌ گیرد، در این نوع ریشه گیاه در هوا معلق خواهد بود و با اسپری آب به صورت مداوم تغذیه می‌ شود.

• کاشت در گلدان و باغچه

یکی از ساده‌ ترین راه‌ ها و البته جذاب‌ ترین شیوه کشت زعفران در منزل و در گلدان می‌ باشد. شما می‌ توانید برای کاشت این گیاه در منزل، سراغ آموزش کشت زعفران در منزل بروید.

مرحله کاشت

مرحله کاشت تنها در سال اول صورت می‌ گیرد و در سال‌ های بعدی مراحل داشت و برداشت باید انجام شود. به این نکته توجه داشته باشید پیاز زعفران اولیه بعد از گذشت ۷ الی ۱۰ سال محصول خواهد داد. اما جای نگرانی نیست در آموزش کشت زعفران در منزل به این پی خواهید برد که شما می‌ توانید از این گیاه ۵ الی ۷ سال بهره برداری کنید!

عوامل دخیل در مرحله کشت زعفران

• آب و هوای مناسب

همان طور که در بالا تر به این موضوع اشاره کردیم این گیاه نیازمند به هوای خشک و نیمه گرمسیر برای رشد می‌ باشد. اما در منطقه‌ هایی که آب و هوای آن معتدل است و یا تابستان‌ های خشک و زمستان‌ های ملایم دارد نیز رشد مطلوبی از خود نشان می‌ دهد. محدودهٔ دمایی برای پرورش این گیاه حدود -۱۵ درجه در زمستان و در تابستان نیز ۴۰ درجه سانتی گراد است.

• خاک

به این نکته توجه داشته باشید این گیاه در تمامی خاک‌ ها اعم از سبک، شنی، رسی و یا سنگین قابل کشت می‌ باشد؛ اما بهتر است خاک کاشت گیاه زعفران خیلی شنی و یا خیلی رسی نباشد! شما در آموزش کشت زعفران یک از مسائلی که یاد می گیرید این است بتوانید، حاصل خیزی خاک را با انجام انواع آزمون تشخیص دهید.

• انتخاب پیاز زعفران

پیاز مناسب برای پرورش زعفران باید به اندازه گردو باشد و بدون هیچ نوع آلودگی و بیماری خریداری شود. بهتر است قبل از شروع کاشت گیاه را ضد عفونی کنید. با توجه به تحقیقاتی که تا به امروز به دست رسیده است مزارع ۴ الی ۵ ساله بهترین پیاز ها را دارند و کیفیت بالایی را نیز ارائه می‌ دهند. وزن مناسب پیاز زعفران باید حدود ۸ گرم باشد.

• زمان کاشت پیاز

از دیگر عواملی که بر روی کاشت زعفران تأثیر می‌ گذارد تعیین تاریخ کشت است. بهترین زمان برای کاشت نیمه اردیبهشت تا اوایل تیرماه می‌ باشد. تحقیقات دیگر نشان داده‌ اند بهترین زمان کاشت و انتقال دادن پیاز زعفران به خاک جدید در خرداد ماه می‌ باشد.

این در حالی است که در استان خراسان بهترین بازه زمانی اوایل مرداد ماه تا اوایل مهر ماه است. به این نکته توجه داشته باشید در صورتی که شما در زمان نامناسب پیاز زعفران را جا به جا کنید فرایند گل دهی لطمه می‌ خورد که نتیجه این امر کم شدن محصول در سال اول خواهد بود. از دیگر نکاتی که در آموزش کشت زعفران در منزل به آن پرداخته شده است می‌ توان به آن اشاره کرد که برداشت پیاز ها نباید به صورت طولانی مدت نگه داری شود؛ زیرا رطوبت خود را از دست خواهند داد.

• روش کاشت

کشت زعفران می‌ تواند با ماشین آلات به خصوص و یا به صورت دستی صورتی گیرد. کاشت باید به صورت کرتی و یا ردیفی انجام شود. نکته‌ ای که باید به آن پرداخت موازی بودن ردیف‌ ها و مساوی بودن فاصله‌ های پیاز از یکدیگر می‌ باشد. علاوه بر این موضوع جوانه انتهایی پیاز زعفران باید به طرف بالا قرار داده شود.

• تراکم و عمق کاشت

بهترین فاصله خطوط کشت ۲۵ سانتی متر است. عمق چاله‌ های شما باید ۱۵ الی ۲۰ سانتی متر باشد تا گیاه در سرمای زمستان و گرمای تابستان در امان باقی بمانند. در چاله‌ ها شما می‌ توانید ۳ الی ۵ عدد پیاز را قرار دهید. در آموزش کشت زعفران این نکته را به شما آموزش خواهند داد که بیش از این مقدار نیز امکان پذیر خواهد بود؛ اما بهتر است توجه کنید هر چه تعداد این پیاز ها در چاله بیشتر باشد دوره بهره برداری کاهش پیدا می‌ کند اما بر میزان راندمان تولید دی ۱ سال افزوده می‌ شود.

مطلب پیشنهادی : شرایط پرورش زعفران چیست؟

مرحله داشت

گیاه زعفران را می‌ توان یک گیاه چند ساله در نظر گرفت بعد از کاشت این گیاه افراد می‌ توانند ۷ الی ۱۰ سال متوالی از گیاه محصول برداشت کنند؛ گاهی این زمان به ۱۵ سال نیز رسیده است. این مرحله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار شده است و عوامل زیر بستگی دارد:

• آبیاری

آبیاری بر روی کمیت و کیفیت محصول به صورت مستقیم تأثیر خواهد گذاشت در نتیجه بهتر است به این مرحله بیشترین اهمیت را دهید. در آموزش کشت زعفران شما به صورت کامل با نحوه و زمان آبیاری آشنا خواهید شد.

زمان این امر باید با توجه به وضعیت آب و هوایی منطقه صورت گیرد. زمان آبیاری از اوایل مهر ماه تا اواسط آبان ماه متغیر می‌ باشد. اولین آبیاری که بعد از کاشت پیاز صورت می‌ گیرد بسیار اهمیت دارد و حساسیت بسیار بالایی دارد؛ زیرا باعث تحریک گیاه می‌ شود و گیاه را از خواب بیدار خواهد کرد.

لازم به ذکر است آبیاری زود تر از موعد باعث جلو افتادن رشد گیاه می‌ شود و در صورت آبیاری دیر هنگام نیز گیاه با یخ‌ بندان زمستان همراه خواهد شد. بعد از کاشت زعفران در هر ۵ سال یک بار باید آبیاری صورت گیرد.

1. آبیاری اول اوایل مهر ماه پس از کاشت زعفران
2. آبیاری دوم پس از برداشت گل‌ های زعفران حدود ۴۰ روز پس از آبیاری اول
3. آبیاری سوم اوایل اسفند ماه و پس از کود دهی زمین
4. آبیاری چهارم اواخر اسفند
5. آبیاری پنجم در فروردین ماه

• سله شکنی

بهترین زمان برای سله شکنی بعد از باران بهاره می‌ باشد. به این نکته توجه داشته باشید سله شکنی باعث می‌ شود که خروج گل از خاک بسیار راحت‌ تر صورت گیرد و کود گیاهی به لایه‌ های سطحی خاک مخلوط خواهد شد.

آموزش کشت زعفران به شما آموزش داده می‌ شود که سله شکنی نباید با تأخیر صورت گیرد؛ زیرا در صورتی که گل گیاه رشد کرده باشد و سله شکنی انجام شود تنها باعث از بین رفتن گیاه خواهد شد. حدود ۵-۷ سانتی متر از سطح خاک جهت سله شکنی کافی است.

• حذف علف‌ های هرز و وجین زمین

وجود علف‌ های هرز بر روی عوامل بسیار مختلفی تأثیر می‌ گذارد به عنوان مثال جذب آب، مواد غذایی و نور خورشید. وجود این عوامل سبب کاهش محصول می‌ شود. در صورتی که شما علف‌ های هرز را از بین نبرید بعد از گذشت مدتی تمام محل را در برخواهند گرفت و از بین بردن آن‌ ها نیز دشوار تر از قبل می‌ شود. بهتر است برای حذف کردن این علف‌ ها از ماشین آلات سنگین استفاده نکنید؛ زیرا تنها باعث از بین بردن پیاز های حساس زعفران خواهید شد!

مرحله برداشت

برداشت زعفران شامل چیده شدن گل و جدا کردن کلاله از گل می‌ شود. مرحله برداشت در عین حال دشوار ترین و حساس‌ ترین مرحله به شمار می‌ رود. عمل گل‌ های زعفران ۳ الی ۴ روز است و در صورتی که برداشت به موقع انجام نشود گل از بین خواهد رفت.

علاوه بر این موضوع در صورتی که گل‌ ها مدت طولانی در معرض هوای گرم، خورشید و باد قرار بگیرند کیفیت، عطر و رنگ زعفران با کیفیت پایینی روبه‌رو می‌ شود. بهترین زمان شما برای چیدن گل‌ های زعفران صبح زود قبل از باز شدن گل‌ ها می‌ باشد.

• چیدن گل‌ ها

زمان برداشت گل‌ های زعفران باید با توجه به شرایط منطقه صورت گیرد. دوره گل دهی گیاه زعفران ۱۵ الی ۲۵ روز می‌ باشد و بیشترین گل دهی نیز در روز های ۷ تا ۱۰ است.

• جدا کردن کلاله

در کاشت زعفران به شما آموزش داده می‌ شود که زمان انتقال گل‌ ها از زمین و جدا کردن کلاله از گل باید در کوتاه‌ ترین زمان صورت گیرد؛ زیرا گل‌ ها به سرعت فاسد خواهند شد. این مرحله باید با دقت بسیار بالایی صورت گیرد و مسائل بهداشتی نیز به صورت کامل رعایت شود.

• خشک کردن زعفران

نحوه خشک کردن کلاله‌ ها بر روی ارزش و کیفیت زعفران به صورت مستقیم تأثیر خواهد گذاشت. در روش‌ های صنعتی این امر با استفاده از سیستم‌ های خشک کننده اعم از خشک کننده تونلی، تفاله‌ ای و تحت خلأ صورت می‌ گیرد.

سخن آخر

در دهه‌ های اخیر تغییرات آب و هوایی که در ایران صورت گرفته است باعث شده است که کشت زعفران در بسیاری از منطقه‌ های این کشور انجام می‌ شود. شما حتی می‌ توانید کاشت این گیاه را در منزل خود و در گلدان انجام دهید برای این امر بهتر است به سراغ آموزش کشت زعفران در منزل بروید. کشت زعفران تاریخچه بسیار طولانی در ایران دارد و در صورتی که شما به کاشت این گیاه علاقه دارید می‌ توانید سری به آموزش کشت زعفران سپید خوشه بزنید.