با پیشرفت تکنولوژی و پدید آمدن فناوری جدیدی به نام اینترنت اشیا انقلابی بزرگ در همه حوزهها به وجود آمد. صنایع مختلف دچار تغییرات شد و ابزارها و روشهای نوین جایگزین شیوههای قبلی گشتند. صنعت کشاورزی هم از این قضیه مستثنا نبوده و فناوریهای جدید در این زمینه به عنوان تکنو کشاورزی پدید آمده که هر روز در حال رشد و توسعه است. در ادامه به مهمترین و بزرگترین فناوریهای نوین کشاورزی اشاره شده است.
ورود تکنولوژی به عرصه کشاورزی در قسمتهای مختلف آن از ساخت ماشینآلات پیشرفته کشاورزی تا کاشت محصولات ارگانیک را تحت تأثیر خود قرار داد. اما اگر بخواهیم به طور خاص به انواع بخشهای فناوری نوین کشاورزی اشاره کنیم میتوان ۴ مورد زیر را نام برد:
پس از روی کار آمدن اینترنت اشیا (IOT)، تکنولوژی وارد فاز جدیدی شد. امروزه در کشورهای پیشرفته، کشاورزان از حسگرها در تمامی مراحل از آمادهسازی زمین، کاشت تا برداشت محصولات، بررسی کیفی، کنترل و نظارت بر حیوانات مزرعه و ماشینآلات کشاورزی بهره میبرند. در این بین برخی از حسگرهایی که بیشتر کاربرد را داشته به شرح زیر هستند:
این سنسورها که از سال ۲۰۱۵ موردتوجه قرار گرفت و ارزش مالی پیدا کرد در مزارع پیشرفته و اتوماسیون شده بسیار به کار میآید. با کمک این حسگرها وضعیت مزرعه، جنگل و گستره آبی، شرایط رشد محصول، میزان رطوبت خاک و کیفیت آن مورد بررسی قرار میگیرد.
در این راه شرکت آرابل، طیفسنجی با نام Pulase Pod ساخت که امواج را از ۴ طرف اندازهگیری میکند که از آن میتوان شرایط آبوهوای یک نقطه خاص، باران، تگرگ، خشکسالی و حتی آلودگی هوا را پیشبینی کرد و یا میزان آب موردنیاز محصولات را به دست آورد.
این دسته از تجهیزات که از سال ۲۰۱۳ توسعه یافته و از سال ۲۰۱۶ به طور فراگیری مورد استفاده قرار گرفتند، امکان برقراری ارتباط بین ابزار با کشاورز را فراهم میسازند.
به طور مثال با کمک یک پلتفرم “Farm swarm” که مجموعهای از میکرو حسگرها با تعداد زیادی ربات کوچک و بزرگ است، به ماشینآلات کشاورزی نظیر تراکتور توان برقراری ارتباط با راننده را میدهد و او را از خطرات یا مشکلاتی که برای دستگاه ممکن است به وجود آید، خبردار میکند.
یکی از به روزترین فناوریهای نوین کشاورزی در بخش حسگرها، تجهیزات مدرنی است که از طریق آنها میتوان اطلاعات کامل و مهمی درباره حیوانات مزرعه به دست آورد. از جمله قلادههای مجهز به GPS، سیستمهای زیستسنجی و سامانه بازشناسی با امواج رادیویی یا RFID که سامانهای بی سیم برای برقراری ارتباط است و با تبادل اطلاعات بین یک برچسب (Tag) و یک بازخوان (Reader) کار میکند.
در تکنو کشاورزی، برای سنجش و اندازه میزان بذر کافی جهت ازدیاد محصول، بهجای روش دستی از حسگرها استفاده میکنند. همچنین بهمنظور اطمینان از سلامت و کیفیت محصولات از حسگرهای نوری نظیر اشعه مادون قرمز و یا پهبادها بهره میبرند.
نسل جدیدی از فناوریهای نوین در کشاورزی که انتظار میرود تا سال ۲۰۲۱ از نظر علمی توسعه و در سال ۲۰۲۷ ارزش مالی پیدا کنند، حسگرهایی هستند که با کمک شبکههای هوشمند، اطلاعات مفیدی در مورد حفظ و نگهداری صحیح و اصولی از تجهیزات و رباتها در اختیار کشاورزان قرار میدهند. از این حسگرها میتوان جهت نظارت بر ارتعاشات و همچنین شرایط مواد مورد استفاده در ساختمانها، پلها، کارخانهها، مزارع و دیگر اماکن استفاده کرد.
تکنولوژی علاوه بر تولید حسگرها، به کمک علم ژنتیک اقدام به تغییرات در تولید فرآوردههای غذایی کرده است. دراقع این در راستای حفظ سلامت انسانها و محیط زیست در حال انجام است و انتظار میرود تا سال ۲۰۲۲ گسترش یابند. دو نمونه از مهمترین اقدامات در زمینه تولید غذا در زیر اشاره شده است:
فناوریهای مربوط به اصلاح ژنتیکی فرآوردههای غذایی از جمله مهمترین اقداماتی هستند که مهندسان کشاورزی سعی در انجام آن در جهت تأمین هر چه بهتر نیازهای زیستی و فیزیولوژیکی انسانها دارند. آنها با کمک این فناوریها میخواهند ویژگیها و خصوصیات گیاهان و حیواناتی را که برای تولید غذا پرورش مییابند، را تغییر و اصلاح کنند.
طبق پیشبینیهای صورت گرفتی تا سال ۲۰۲۲ این فناوری به ارزش مالی دست پیدا کند.
در این فناوری، به جای کشتار حیوانات دامی برای استفاده از گوشت آنها، با کمک فناوری اقدام به تولید گوشت درون کشتگاهی میکنند که به نام گوشت مصنوعی نیز شناخته میشوند. در این روش محققان در تلاش هستند به وسیله کشت و تکثیر ماهیچه، گوشت تولید کنند. البته هنوز در مرحله تحقیق بوده ولی انتظار میرود تا سال ۲۰۲۷ به این مهم دست یافته و ارزش مالی یابند.
در این دسته از فناوریهای نوین کشاورزی ، با ساخت رباتهای بزرگ و کوچک کشاورزان در مراحل مختلف کشت و نگهداری از محصول یاری میرسانند. از جمله میتوان موارد زیر را اشاره کرد:
۱. سیستم کنترل نواری (swath control) با نسبت متغیر
۲. تکرار سریع روند پرورش انتخابی یا زادگیری گزینشی
۳. ربات مختص کشاورزی
۴. کشاورزی دقیق
۵. فناوری Robotic farm swarms
در مهندسی کشاورزی تلاش میکنند با کمک فناوری، ابزارهای جدیدی برای کشاورزان تولید کنند. یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه زیستشناسی مصنوعی است که با کمک فناوری در شیمی آلی بستری برای تولید سوخت را فراهم کنند.
همچنین سعی بر آن است تا با سیستم اکولوژیکی بسته بتوانند بدون تبادل مواد زائد با فضای بیرون، آنها را به اکسیژن و آب تبدیل کنند تا نیازهای موجودات این سیستم تأمین گردد.
از دیگر اقدامات میتوان به توسعه کشاورزی شهری و روستای با ساخت مزارع عمودی اشاره کرد که بتوانند در آسمانخراشها، گیاهان و حیوانات را پرورش دهند. امکان برداشت محصول در تمام فصول، حفاظت از محصولات در شرایط بد آبوهوایی، خودکفایی شهرها و نیز کاهش هزینههای حملونقل از مهمترین مزایای این روش محسوب میشود.